Rekreasyon Mimarlığı

Kavram Mimarlık Rekreasyon

Rekreasyon alanlarının insanların sadece boş zamanlarını geçirdiği yerler olarak değil, aynı zamanda yalnız kalarak rahatlayıp, eğlenebildikleri mekânlar olduğu kabulüyle bu mekânları tasarlayanların doğal değerleri gözetmenin yanında bireysel ihtiyaçları da çok iyi analiz etmesi gerekmektedir. XX. yüzyılın son çeyreğinden başlamak üzere, değişen ve dönüşen toplumsal yaşam koşulları, sosyal medyanın etkisi ile ev dışındaki yaşamın ve faaliyet alanlarının artması, rekreasyon seçeneklerini çeşitlendirerek kış, spor ve macera, kongre, safari, golf, yavaş şehir, tarım, festival, yürüyüş, film, gastronomi turizmi gibi alt sektörlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu çeşitlilik baştan sona en ince ayrıntısına kadar seçeneklerle bezeli bir biçimde tasarlanan ve örgütlenen bir zaman dilimini beraberinde getirmiştir. Bu sürecin kamusal mekanı giderek daha sektörleşen, hiyerarşik bir şekilde tanımlanmış tüketim alanına dönüştürdüğü yönünde medyada eleştiriler yer almaktadır. Kentler, geleneksel anlamda turist çekim merkezi olgusundan uzaklaşarak değişen sosyal kalıplar ile şekillenen kullanıcı tercihleri doğrultusunda kurgulanan rekreasyon tesislerinin destinasyonu'na dönüşmektedir.

Rekreasyon tesisleri ve çevresi için yürütülen planlama ve mimarlık çalışmaları, olası imar faaliyetlerinin söz konusu çevredeki doğal bitki örtüsü, hayvan popülasyonu, hava kalitesi, su kaynakları gibi ögelere etkilerini, sağlıklı bir sürdürülebilirliğin sağlanması için dikkate almalıdır. Özelikle son yıllarda turizm ve rekreasyon ilişkisi, iklim değişikliklerine ilişkin düşünce ve analizler bağlamında sorgulanmaktadır. Sadece ziyaretçi tatminini hedefleyen, ekolojik kaygılar ve sürdürülebilirlik düşüncesi içermeyen kaynak ve hizmet planlaması, rekreasyon tesislerinin kullanım ömrünü olumsuz etkilemektedir.

Türkiye’de ise Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik gereğince Rekreasyon Tesisleri başlığı altında; kongre ve rekreasyon tesisleri, eğlence merkezleri, temalı tesisler, günübirlik tesisler, golf tesisleri, kış sporları ve kayak merkezleri ve spor tesisleri bulunmaktadır. Ayrıca piknik ve eğlence için açık yeşil alanlar, (2018 yılı itibariyle) millet bahçeleri rekreasyon alanları kapsamına girmektedir.

Türkiye’deki rekreasyon tesisleri; tesisin çevresi ve genel görünümü, otopark, garaj, bahçe ve açık alan düzenlemesi, genel tuvaletler, yönetim ve personel, temizlik ve bakım, tesisat mahalleri, yangın önlemleri, depolar, çöpler, sağlık ve gıda güvenliği, ilk yardım hizmeti, bedensel engelli düzenlemesi başlıkları altında, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik çerçevesinde denetlenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Binat, B. ve Şık N. (Editör). (2013). Turizm ve Rekreasyon Yapıları. İstanbul: Vitra Çağdaş Mimarlık Dizisi; Nicholls, S. (2006) Tourism Recreation, and Climate Change, Annals of Tourism Research, 33 (1): 275-276.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2019). Turizm Tesisleri, https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9579/turizm-tesisleri.html, (Erişim tarihi: 11.08.2020).