Neşriyat ve Propaganda Servisi

Kavram Kamu Yönetimi

27. 05. 1934 tarihinde 2450 sayılı İktisat Vekâleti Teşkilat ve Vazifeleri Kanunu çıkartıldı. Bu kanun çerçevesinde İktisat Vekâleti’nin Dış Ticaret Dairesi’ne bağlı olarak Türk Ofis adında bir büro kuruldu. Türk Ofis bir başkan ve iki başkan yardımcısı idaresinde ülke içinde ve dışında toplam 16 şube olarak teşkilatlandırıldı. Türk Ofis ticaret antlaşmaları, takas ve kompansiyon, madde ihtisas masaları, neşriyat, turizm ve muamelat olmak üzere beş farklı birim yapısı şeklinde örgütlendi. Turizm işleri de Türk Ofis’in sorumluluğuna bırakıldı ve bu ofis resmi olarak turizm işlerini yürüttü. Türk Ofis bünyesinde turizm ile neşriyat ve propaganda işlerini yürütmekten sorumlu Turizm Tetkik ve Propaganda Masası kuruldu. Bu masanın kurulmasıyla Türkiye’de kamu hizmetleri arasında turizm de yerini aldı ve turizm ile ilgili ilk kamu örgütlenmesi meydana getirilmiş oldu.

Turizmin birçok bakanlığın ilgi alanına girmesinden dolayı 1934 yılında Türk Ofis başkanlığında Vekâletler arası Turizm Komisyonu toplandı. Neşriyat ve Propaganda Servisi bu komisyona bir turizm raporu hazırlayarak sundu. Hazırlanan turizm raporu doğrultusunda komisyon turizm alanında bir yol haritası çıkarttı. Hem Türk turizmini geliştirmek için adımlar attı hem de turizm alanında uluslararası gelişmeleri takip etmek amacıyla turizm kongrelerine katılım sağladı. Türk Ofis’in Neşriyat ve Propaganda Servisi içindeki Turizm Masası 1938 yılında ayrı bir şubeye dönüştürüldü. 1939 yılında Turizm Masası, Ticaret Vekaleti’ne bağlı bir kurum haline getirilerek Turizm Müdürlüğü adını aldı. 1940 yılında 3857 Sayılı Başvekâlete Bağlı Matbuat Umum Müdürlüğü Teşkiline ve Vazifelerine Dair Kanun uyarınca turizm işleri Matbuat Umum Müdürlüğü’ne devredildi.

1943 yılında ise, 4475 sayılı kanunla Basın, Yayın ve Umum Müdürlüğü kuruldu ve bu müdürlük bünyesinde Turizm Dairesi oluşturuldu. 1949 yılında yürürlüğe giren 5392 sayılı kanunla Basın, Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü kurularak bünyesinde açılan Turizm Dairesi tarafından turizm işleri yürütüldü. 1957 yılında Basın, Yayın ve Turizm Vekâleti adında yeni bir bakanlık meydana getirilerek Basın, Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü bu bakanlığa bağlandı. Türk Ofis bünyesinde hizmet vermeye başlayan Neşriyat ve Propaganda Servisi zaman içerisinde farklı isimler alarak çeşitli bakanlıkların altında görevini yerine getirdi. 1963 yılında ise 265 sayılı kanun çerçevesinde Turizm ve Tanıtma Bakanlığı kuruldu. Zaman içerisinde Turizm Bakanlığı ya da Kültür ve Turizm Bakanlığı adı altında çalışmalarını devam ettirdi.

Yararlanılan Kaynaklar

Kurnaz Şahin, F. (2018). Cumhuriyet Dönemi Dış Ticaret Politikası ve Bir Örgütlenme Örneği: Türkofis ve Faaliyetleri (1934-1939), Journal of History Studies, 10 (8): 143-176; Kuşluvan, S. (2016). Türkiye’de Turizm. İçinde; O. Emir (Editör) Genel Turizm Bilgisi (ss. 178 -213). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları; Maviş, F., Ahipaşaoğlu, H. S. ve Kozak, N. (2002). Türkiye’de Turizm Sektörünün Gelişimi. İçinde; M.A. Kozak (Editör) Genel Turizm Bilgisi (ss.133-146). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları; Özdemir, M. (2013). Türkiye Turizminin 150’nci, Türkiye Turing Kulübü’nün 90’ncı, Turizm Bakanlığı’nın 50’nci Yılı, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (1): 126-140.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kurnaz Şahin, F. (2018). Cumhuriyet Dönemi Dış Ticaret Politikası ve Bir Örgütlenme Örneği: Türkofis ve Faaliyetleri (1934-1939), Journal of History Studies, 10 (8): 143-176; Özdemir, M. (2013). Türkiye Turizminin 150’nci, Türkiye Turing Kulübü’nün 90’ncı, Turizm Bakanlığı’nın 50’nci Yılı, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (1): 126-140.