Künç Köprüsü

Doğal ve Kültürel Miras

Amasya merkezde Yeşilırmak üzerinde, Bayezıtpaşa ile Şamlar mahallelerini birbirine bağlayan Künç Köprüsü, Selçuklu döneminden kalma tarihi eser niteliğinde bir yapıttır. Üzerinde kitabesi bulunmayan bu yapıt, kimi kaynaklara göre Selçuklu Sultanı II. Mesud’un kızı, kimi kaynaklara göre ise II. Mesud’un annesi olan Hundi (Hondi) Hatun tarafından XII. yüzyılda yaptırıldığı rivayet edilmektedir. Aynı kaynaklar köprünün isminin de Hundi Hatun isminden geldiğini aktarmaktadır. Hundi ismi zaman içinde önceleri Kundi, sonradan da Kunç veya Künç olarak değişikliğe uğramaktadır. Günümüzde Künç Köprüsü halk tarafından Kuş Köprü olarak da ifade edilmektedir.

Künç Köprüsü, Amasya’nın hem tarihi eser envanter listesinde hem de somut kültürel miras listesinde yer almaktadır. Yıllara meydan okurcasına dimdik ayakta kalan köprünün yapımında kesme taş ve tuğla kullanılmıştır. Köprü, Yeşilırmak’ın derinliği ve genişliği dikkate alınarak düz köprü mimari tarzına uygun olarak inşa edilmiştir. Düz köprü mimarisinde kemerlerin yükseklik ve genişliği arasında büyük bir fark bulunmamakta, köprü yolu ise düz yani yol seviyesine yakın olmaktadır. Selçuklu dönemi köprü mimarisinin genel karakteristiğini yansıtan Künç Köprüsü’nde süsleme unsuru bulunmamaktadır. Ancak köprünün ana yapısı önemli ölçüde kalifiye işçilik örneğini yansıtmaktadır. Köprünün bilinen en belirgin özelliği üç büyük ayağı birbirine bağlayan hemen hemen aynı büyüklükteki kemerlerinin genişliğidir. Köprünün Yeşilırmak’ın akış yönüne bakan batı bölümlerinde köprü ayaklarının kuvvetli su akıntılarına dayanabilmesi için biri köşeli, diğerleri yuvarlak biçimde olan sel yaranlar bulunmaktadır. Köprünün ortadaki ayağının üzerinde devşirme lahit parçaları bulunmaktadır. Selçuklulardan günümüze kadar hizmet veren Künç Köprüsü, zaman zaman onarımlardan geçmiştir. Onarım çalışmaları kapsamında ayak ve kemerlerinde güçlendirme, parke yenilenmesi gibi işlemler gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında aslına uygun olarak restore edilen köprü, Amasya’nın önemli tarihi ve kültürel sembollerinden biridir.

Yararlanılan Kaynaklar

Ceylan, İ. (2013). Karayolları 13 Bölge Sınırları İçinde Yer Alan Tarihi Köprülerin İncelemesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Ilıcak, N. G. ve Aydınalp, S. G. (2019). Amasya Türkülerinde Şehir İmajına Yönelik Bir Değerlendirme, Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 15: 167-194; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Somut Kültürel Mirasımız, https://www. amasya.ktb.gov.tr/TR-7633, (Erişim tarihi: 06.10.2019); Türkiye Kültür Portalı. (2019). Künç Köprü, https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/amasya/gezilecekyer/kunc-kopru, (Erişim tarihi: 05.10.2019); Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (2019). Ulaşım ve İletişimde 2003/2018 05 Amasya, https://www.uab.gov.tr/uploads/cities/amasya/05-amasya.pdf, (Erişim tarihi: 05.10.2019).