Kelmendi, İçli Hayri

(1946 - )

Türkiye’de bütünleşmiş tur operatörü sistemini kuran, seyahat acentacılığı, otelcilik, havayolu taşımacılığı, yurtdışı tur operatörlüğü alanlarında deneyimli profesyonel sahip yöneticilerdendir. Osmanlı döneminin ilmiye sınıfından olan Kelmendi Ailesi 1956 yılında Kosova’dan Türkiye’ye göç etmek zorunda kaldı. Hayri İçli’nin dedesi müderris ve yöneticidir. Samsun Ondokuz Mayıs Lisesi’nden mezun oldu (1967). İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi mezunudur (1972). Arnavutça, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, İngilizce ve Almanca bilen Hayri İçli modern Grekçe’ye ve Slav dillerine aşinadır. Yükseköğrenimini sürdürürken İstanbul Çapa’da bulunan Sözmen Otel’de resepsiyonist olarak çalışmaya başladı (1967). Müdür yardımcısı olarak görev yaparken 1976 yılında otelden ayrıldı. 1976-1978 yılları arasında İspanyol gruplarının incoming hizmetlerini veren Airtour Seyahat Acentası’nda İspanya operasyonu sorumlusu olarak görev yaptı. Yedeksubaylık görevinden hemen sonra, 1980 Kasım ayında Tentour Turizm Seyahat Acentası’nı kurdu, Ünsal Tülbentçi ile Cankut Bagana’nın ortak olarak katıldığı acentanın incoming iş hacmi kısa sürede büyüdü. Bu aşamadan sonra, önceden birbirlerini tanıyan üç turizm profesyoneli arkadaş 2000 yılına dek tüm kararlarında ortaklaşa hareket ettiler. 1980 ile 2000 yılları arasında, Tentour’un sahip olduğu Avrupa’daki tur operatörlerinin üst yönetiminde bulundu. 1985 yılında Tentour’un sahipliğindeki ve kiraladığı otellerin profesyonel yönetim anlayışıyla hizmet vermesi için Grup Otelcilik’i kurdu. Aynı yıl Anadolu kültür turları için aynı tipte, konforlu, teknik tertibatlı otobüs filosunu Pullman Ulaşım Şirketi bünyesinde oluşturdu. Yurtiçindeki yatırımlardan sonra, 1988 ve izleyen yıllarda, başlıca Avrupa ülkelerinde tur operatörlüğüne başladı. Kısa sürede bulundukları ülkelerde Türkiye pazarının liderleri olan tur operatörlerinin faaliyetlerini yabancı havayollarından bağımsız sürdürmek için ortakları ile 1993 yılında Onur Air’in tüm hisselerini satın aldı ve yöneticilik yaptı. Her biri bağımsız yurtdışı tur operatörü, havayolu, konaklama, turist otobüsü taşımacılığı ile incoming seyahat acentacılığı yatırımlarını birleştirerek dikey bütünleşmiş bir turizm yapısını, Tentour Grubu, kurdu. Ayrıca kitle turizminde faaliyet göstermek üzere kıyı oteli yatırımları yaptı. 2000 yılında Tentour’un Avrupa’daki tur operatörleri First Choice’e satıldı. Hayri İçli Tentour Turizm Seyahat Acentası’nda kültür turizmine uygun incoming hizmetlerini vermeye devam etti. Vera Otel Grubu’nu kurdu, küçük bir otel zinciri oluşturdu ve ayrıca Vera Hizmetler A.Ş.’ni kurdu. Tentour’u yeniden yapılandırarak yurtdışında tur operatörlüğü faaliyetini 2017 yılına kadar sürdüren Hayri İçli işlerini oğluna devrederek emekliye ayrıldı. Ülkenin siyasal, sosyal tarihi ve yakın dönem ekonomisi ile ilgili konularda bildiri sunan, makale yazan, felsefe ile ilgilenen ve hobilerine zaman ayıran Hayri İçli sakin bir yaşam sürmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Osmani, J. (2016). Paradoxus Albanica, Hajri İçli Kelmendi, Forumi per Mendim te Lire. Prishtine; Özer, Y. (1995). Turizmin En Büyük Grubu, Capital Aylık Ekonomi Dergisi, 3 (11): 88-91; Kelmendi, H. İ. ile 20. 01. 2020 tarihinde yapılan görüşme ve sohbet. (Görüşen: Ş. Yarcan); Ten Tour Turizm A.Ş. 2019, http://www.tentour.com/tr/aboutus.html, (Erişim tarihi 19. 04. 2019)