Canlı organizmalar içerisinde birey ve tür sayısı açısından en büyük grubu böcekler oluşturmaktadır. Kelebekler ve güveler, böcekler (insecta) sınıfının pulkanatlılar (Lepidoptera) takımına ait hayvanlardır. Pulların renk skalasının çok geniş olması ve doğanın birçok rengini barındırması nedeniyle geçmişten günümüze hep dikkat çeken nadir canlılar olmuşlardır. Kelebeklerin, dünyada birçok türü bilinmekle beraber, coğrafik konumunun sonucu olarak çok çeşitli ekosistemleri ve dolayısıyla türleri barındıran Türkiye’de 412 türü kaydedilmiştir. Yaygın türlerle birlikte sadece belirli bölge veya alanları tercih eden türleri (endemik) de bulunmaktadır. Bitki açısından seçici olmalarından dolayı, yumurtalar uygun besin bitkisinin üzerine veya yakın bir alana bırakılır. Ergin kelebekler ise tipik olarak çiçeklerin nektarı ile beslenirler. Kelebekler tam başkalaşım (holometabol) geçiren canlılardır ve bunu yumurta, tırtıl (larva), pupa (koza) ve kelebek olmak üzere dört safhada gerçekleştirirler. Bu gizemli ve büyüleyici yaşam döngüleri insanların ilgisini çeken özellikleri arasındadır.

İnsan kültürel çeşitliliği, sembolizm, görsel ve performans sanatları, müzik, din ve folklor içine böceklerin dahil edilmesini sağlamıştır. Kelebek ve güve figürleri de bu anlamda çok kullanılanlardandır. Özellikle kelebekler, parlak ve görkemli renkleri, yaşam sürelerinin kısa olması, gündüz aktif olmaları, zararsız olmaları ve genellikle huzur ve uyumu temsil etmeleri bakımından insanlar tarafından hoşlanılan nadir böcekler arasındadır.

Alternatif turizm ve özel ilgi turizmi kapsamında ele alınan kelebek gözlemciliği turizmine ilgi son yıllarda artmakta ve yaygınlaşmaktadır. Kelebek çeşitliliği, turizm ürün çeşitliliği ve gelişimi için potansiyel kaynaklardan biridir. Kelebek potansiyelinin büyüklüğünün sürdürülebilir bir turizm endüstrisinde, turizm ürünlerini çeşitlendirilmesine ve gelişimine katkılar sunacağı düşünülmektedir. Kelebekler de tıpkı diğer vahşi yaşam turizm değerleri gibi destinasyon gelişiminde önemli bir potansiyele sahiptir ve destinasyonlardaki turistik aktivitelerin çeşitlendirilmesinde kullanılabilir.

Kelebek gözlemciliği, doğa temelli alternatif turizm türlerinden biridir ve kelebekleri doğal ve yapay yaşam alanlarında izleme, onları tanımlama, fotoğraflama ve göçlerini izleme faaliyetlerini kapsamaktadır. Kelebek gözlemciliği turizmi iki yolla yapılır: Doğal ortamlarında veya uygun ekolojik ve vejetasyon koşullarının oluşturulduğu yapay kelebek evleri veya bahçelerinde. Dünyada birçok ülkede kelebek bahçeleri bulunmakla birlikte özellikle, Amerika ve Avrupa da ve Rusya, Dubai gibi ülkelerde kelebek evleri bilinmektedir. Türkiye de ise Konya ilinde Konya Tropikal Kelebek Bahçesi bulunmaktadır. Özellikle renkli ve parlak tropik türlerin yetiştirildiği bu bahçeler, turizm açısından alternatif seçenekler oluşturmaktadır. Kelebek bahçeleri, kelebeklerin yanı sıra bazı renkli ve büyük güveleri barındıran bir ortam yaratmak için tasarlanmıştır ve bu canlıların yaşam döngülerine tanıklık edilmesine olanak sağlamaktadır. Kelebek bahçeleri, genellikle bu kelebek ve güvelerin besin bitkileri üzerine yumurta bırakmaya davet etmeyi amaçlar ve böylece yaşam döngülerinin izlenilmesi ve keşfedilmesine ortam oluşturur. Kelebek bahçeciliği aynı zamanda çocuklar için bir eğitim fırsatı ve kelebekleri doğal dünyaya tanıtmanın nispeten güvenli bir yolu olabilir. Doğal ortamlarındaki kelebek gözlemciliği ise belirli alanlardaki kelebek türlerinin uzun bir zaman periyodunda, türlerin uçuş dönemleri ve güzergâhlarının iyi çalışılmasıyla ortaya konulabilir. Bu açılardan daha fazla zaman ve gözlem gerektirmektedir. Kelebeklerin doğal ortamdaki gözlemciliğiyle ilgili çok az sayıda araştırma olup bu konudaki çalışmalar yeterli düzeyde değildir. Bununla birlikte kelebek göçlerini izlemek için birçok kelebek meraklısı, seyahat etmeye başlamıştır. Özellikle ABD ve Kanada’dan Meksika’ya yaklaşık 4.000 kilometre yol kat ederek ulaşmaya çalışan kral kelebekleri (Danaus plexippus) en dikkat çeken kelebek türlerinden biridir.