Türkiye’de hem Ticaret Kanununa göre yetkisi verilmiş hem de T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan işletme belgesi ile Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğine üye olan, tüm turlarını ve seyahatlerini yasal çerçevede gerçekleştiren firmaların en çok şikâyet ettiği konulardan birisi de “kayıt dışı acentedir”. Bu şekilde tur düzenleyen kuruluşlara örnek olarak; okul gezileri, internet siteleri, oteller, organizasyon firmaları, dernekler vb. kurum ve şahıslar verilebilir.

Günümüzde insanların ekonomik fiyat ve kaliteli hizmet isteği tabi olup, müşterilerin ucuz fiyatın altında yatan nedenler ile pek ilgilenmemesi, ilgilense dahi ekonomik olması karar vermesinde en önemli faktör olarak görülmekte, bu faktörde kayıt dışı acentecilik faaliyetlerine olan talebin artmasına neden olmaktadır. Yasal yetki ile istihdam sağlayan seyahat acenteleri çalıştırdıkları personelden doğan maliyetleri tur ücretlerine yansıttıkları için kayıt dışı acentelerin düzenledikleri tur ücretleri ile aralarında önemli bir fark oluşmaktadır. Aradaki ücret farkından dolayı, müşteriler isteyerek ya da istemeyerek de olsa kayıt dışı acentelerin turlarına katılmaktadırlar. Kayıt dışı acentelerin düzenlemiş olduğu turlar içerisinde turu düzenleyen kişilerin turizm sektörü ile pek ilgisinin olmaması veya uygun olmayan koşullarda turu düzenlemeleri sonucunda birçok can kaybına yol açmaktadır.

1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda belirtilen seyahat acentası tanımından ve bir seyahat acentasının açılabilmesi için gerekli koşullardan yola çıkarak kayıt dışı acentalarının tanımını yapmak mümkündür. Buna göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca verilen Seyahat Acentası İşletme Belgesi’ne sahip olmadan, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği’ne (TÜRSAB) üye olmadan ve ilgili kanun, yönetmelik ya da genelgelerdeki gereklilikleri yerine getirmeden bir başka deyişle yetkisi bulunmadan, kâr amacı ile turistleri bilgilendirme, paket tur ve tur oluşturma, konaklama ve gezi gibi çeşitli turizm faaliyetlerini yerine getirme ya da ürün pazarlama gibi faaliyetler yürüten ticarî kuruluşlardır.

05.10.2007 tarihli ve 26664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seyahat Acentaları Yönetmeliği’nin beşinci maddesine göre seyahat acentalığı faaliyetleri kanuna uygun olarak kurulmuş seyahat acentalarınca yerine getirilebilir. Bu acentaların dışında, bir bedel karşılığında seyahat acentalığına ilişkin hizmetlerin sunulması yasaklanmıştır. Aynı yönetmeliğin 13. maddesine göre Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) üyeliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan işletme belgesi ile seyahat acentalığı faaliyetlerine başlanabilir.

Haksız rekabetin engellenmesi ve kayıt dışı ekonominin önlenebilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kayıt dışı acentalara yönelik çeşitli tedbirler alındı. Bu kapsamda, yetkilendirilen kurumlar tarafından denetimler gerçekleştirildi. Geçici işletme veya işletme belgesi bulunmadan faaliyet gösteren firmaların 1618 sayılı kanunun 29. ve 30. maddeleri gereği seyahat acentalığı faaliyetleri sonlandırıldı ve ilgili cezai işlem uygulandı.

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) belgesiz seyahat acentalığı faaliyetlerine yönelik tespit etme, suç duyurusunda bulunma ve diğer hukuki yollara başvurma görev ve yetkilerine sahiptir. Ayrıca, web tabanlı yürütülen belgeli ya da belgesiz seyahat acentalığı faaliyetlerini de denetleyebilmektedir. Son olarak, acentanın kayıtlı bir acenta olup olmadığı TÜRSAB dijital doğrulama sistemiyle öğrenilebilmektedir.