Kaplıcalar Yönetmeliği

Hukuki Alanına Giren Konular Yönetmelik

Bir ülke sınırları içerisinde yer alan tüm yeraltı ve yer üstü kaynaklarının yönetiminden, devlet adı verilen otorite sorumludur. İnsan, toprak ve egemenlik unsurlarının bir araya gelmesiyle oluşan devlet, bünyesinde yaşayan insanların yaşamlarını güven ve refah içinde sürdürmeleri amacıyla kanun ve yönetmelikler hazırlar. Ülkedeki su kaynaklarının yönetimi ve işletilmesi de devletin oluşturduğu yönetmelikler yardımıyla gerçekleşir. Tedavi özelliğine sahip kaynak sular, genel olarak kaplıca olarak ifade edilir. Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 24.07.2001 tarih ve 24472 sayılı Resmi Gazete’de Kaplıcalar Yönetmeliği’ni yayınladı. Bu yönetmelik yedi bölümden oluşmaktadır.

Diğer tüm yönetmeliklerde olduğu gibi ilk bölüm, amaç, kapsam, dayanak ve tanımları içeriyor. İkinci bölüm, kaplıca tesislerinin türleri, yöntemleri ve tedavi bölümlerini açıklıyor. Bu bölümde kaplıca tesislerinin iki türe ayrıldığı açıklanıyor. İlk olarak kaplıca tesisi şeklinde tanımlanan tesisler bulunuyor. Kaplıca tesisleri, termal su veya doğal mineralli suyu kullanarak termal kür hizmetleri veren tesislerdir. Kaplıca tesisleri; bünyesinde çamur banyosu, termal banyo, termal havuz, inhalasyon ve içme kürlerini barındıran tesislerdir. Yönetmelikte ikinci tesis türü olarak ise talassoterapi tesisi olarak tanımlanan tesislere yer veriliyor. Genel olarak deniz suyu kürü olarak tanımlanabilecek talassoterapi, klimaterapi ile tümleşik bir tedavi türü niteliğindedir. Diğer bir ifadeyle talassoterapi, deniz iklimi, güneş, deniz suyu, deniz çamuru, deniz yosunu, deniz kumu ve denizden elde edilen bazı diğer maddelerin yardımıyla gerçekleştirilen tedavi yöntemidir. Yönetmeliğin ikinci bölümünde yer alan alt bölümlerden ikincisi, kaplıca yöntemlerini içeriyor. Bu kısımda balneoterapi, klimaterapi, fizik tedavi ve rehabilitasyon, psikoterapi, medikal terapi ve diğer tedavi yöntemleri sıralanıyor. Tedavi bölümlerinin ise, türlere göre oluşturabileceği yönetmeliğin ikinci maddesinde belirtilmektedir.

Kaplıcalar Yönetmeliği’nin üçüncü bölümünde kaplıca tesislerine ilişkin koşullar sıralanıyor. İlk önce, kaynakların ve çıkarıldığı yerin çevresinin korunmasına yönelik ilkeler belirtiliyor. Kaynağın debisi, çevreyi kirletme düzeyi vb. unsurların; jeolojik ve hidrojeolojik ölçümler ile belirlenmesi gerektiği üzerinde duruluyor. Ayrıca balneoterapi ve fizik tedavi-rehabilitasyon merkezlerinde bulunması gereken şart ve özellikler de bu bölümde sıralanıyor. Kaplıca tesislerinde hangi durumlarda sağlık personelinin ve sorumlu müdürlüklerinin bulunması gerektiği de bu bölümde yer almaktadır.

Yönetmeliğin dördüncü bölümü, kaplıca tesislerinin izne bağlanmasıyla ilgili düzenlemeyi içeriyor. Kaplıca alanlarının belirlenmesi aşamasında hangi birimlerden izin alınması gerektiği, kurulum ve işletim aşamasında izin alınacak kurumlar burada listeleniyor. Tesislerin alabileceği belgeler ve şartları da bu bölümde belirtiliyor.

Beşinci bölümde, kaplıca tedavisinde kullanılacak doğal tedavi unsurları belirtiliyor. Balneolojik sular ve peloidler bu bölümde özellikleri ile birlikte veriliyor. Altıncı bölüm olan muhtelif hükümler çerçevesinde, çevre düzenlemesi, işletmelerin denetlenmesi, uygun olmayan suların yönetimi, kaplıca işletmelerinin yetki ve sınırlılıkları gibi hükümler açıklanıyor. Son bölümde ise yönetmelikle ilgili yaptırımların yasal dayanağı ile birlikte yönetmelikteki düzenlemeye yetkili birimler belirtilmiştir. Son bölümde geçici ve ek maddelere de yer verilir. Yönetmelik ekinde inceleme ve tespit kurullarının hazırlayacakları rapor örneği de bulunmaktadır.

Otuz dokuz maddeden oluşan kaplıcalar yönetmeliği, 2001 yılında yayınlanmış olmakla birlikte, sonraki yıllarda yönetmelikte bazı değişiklikler yapıldı. Yönetmeliğe 2003, 2004, 2006, 2009, 2010 ve 2012 yıllarında değişik, mülga ve geçici maddeler eklendi.

Yararlanılan Kaynaklar

Gözler, K. (2007). Devletin Genel Teorisi., Bursa: Ekin Kitabevi; Resmi Gazete (Tarih: 24.07.2001, Sayı: 24472); Uğurlu, K., Bozkurt Kutluk, A., Kayıkçı Yalçın, M. (2016). Sağlık Turizminde Yeni Bir Trend: Talassoterapi, Journal of Emerging Economies and Policy, 1: 172-189.