İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanat Müzesi

MÜZE Sanat Müzesi

İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi (İZDEM), İzmir’in Karşıyaka ilçesinde, Örnekköy Farkındalık Merkezi bünyesinde 7 Haziran 2021’den beri faaliyet gösteren, erişilebilir sanat anlayışını temel alan özgün bir kültürel mekandır. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilen bu merkez, engelli bireylerin sanatsal ve toplumsal yaşama aktif şekilde dahil olmasını sağlamak ve bu alanda farkındalık oluşturmak amacıyla kurulmuştur. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in "Başka Bir Engelli Politikası Mümkün" vizyonunu temel alarak, engelli bireylerin kültür ve sanata erişimini artırmak üzere XXI. yüzyılın kapsayıcı müzecilik anlayışıyla tasarlanmıştır. Müzenin temel amacı, özellikle görme ve işitme engelli bireylerin sanatsal deneyimlere eşit koşullarda ulaşabilmesini sağlamaktır. Bu çerçevede merkez, duyusal farklılıkları göz önünde bulunduran teknolojik ve fiziksel uygulamalarla donatılmıştır.

İZDEM’in koleksiyonunda, İdol Sanat Evi sanatçıları tarafından hazırlanan 44 seramik kabartma tablo bulunmaktadır. Bu eserler, Vincent Van Gogh, Gustav Klimt, Pablo Picasso, Salvador Dali ve Diego Rivera gibi önemli ressamların yapıtlarının dokunulabilir replikalarıdır. Görme engelli bireylerin eserleri fiziksel olarak algılayabilmesi amacıyla üç boyutlu tasarlanan tablolar, Braille alfabesiyle yazılmış bilgi kartları ve sesli betimlemelerle desteklenmektedir. Ayrıca, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meslek Fabrikası tarafından üç boyutlu yazıcılarla üretilen 12 mimari model de müzede sergilenmektedir. Tüm bunlara ek olarak mekana fiziksel olarak ulaşamayan bireylerin de koleksiyonu deneyimlemesi için müzenin resmi web platformu aracılığıyla, sergilenen tüm eserlerin sesli betimlemeleri ve işaret diliyle hazırlanmış anlatımları da uzaktan erişime açılmıştır.

İZDEM, yalnızca engelli bireyler için değil, toplumun tüm kesimleri için erişilebilir ve kapsayıcı bir sanat ortamı sunmayı amaçlamaktadır. Merkez, sanatsal etkinlikleri herkes için ulaşılabilir kılarak sosyal eşitliğe katkı sağlamakta ve engellilik konusunda toplumsal farkındalık oluşturmayı hedeflemektedir. Türkiye’de nadir görülen bu nitelikteki girişim, çağdaş müzecilik anlayışının başarılı bir örneği olarak öne çıkmaktadır.

Referanslar

İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2021). İzmir Dokunulabilir Engelsiz Sanat Merkezi (İZDEM). İzmir Büyükşehir Belediyesi. https://www.izmir.bel.tr/tr/Projeler/izmir-engelsiz-modern-sanatlar-muzesi-izdem/2693/4, (Erişim tarihi: 07. 05. 2025); İzGazete. (2021, Haziran 7). Türkiye’nin ilk ve tek Engelsiz Modern Sanat Müzesi İzmir’de açıldı. İzGazete. https://www.izgazete.net/turkiyenin-ilk-ve-tek-engelsiz-modern-sanat-muzesi-izmirde-acildi, (Erişim tarihi: 07. 05. 2025); Sanata engelsiz dokunuş. (2020). Ege Meclisi. https://www.egemeclisi.com/sanata-engelsiz-dokunus, (Erişim tarihi: 07. 05. 2025); Bu müzedeki eserlere dokunabilirsiniz! (2020). İzmir Art. https://www.izmir.art/tr/bu-muzedeki-eserlere-dokunabilirsiniz, (Erişim tarihi: 07. 05. 2025); Gönüllülerimizle İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi ve Farkındalık Merkezine ziyaret. (2022). İzmir AFAD. https://izmir.afad.gov.tr/gonullulerimizle-izmir-dokunulabilir-engelsiz-modern-sanatlar-muzesi-ve-farkindalik-merkezine-ziyaret, (Erişim tarihi: 07. 05. 2025).

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: