Itineraria

Kavram

“Iter” kavramı, bir yerden bir yere nasıl, ve nerelerden geçerek gidildiğini tarif eder. Itinera ise güzergâh planı, “itineraria” ise Roma döneminde yolculara kolaylık sağlaması için konaklama tesislerini gösteren listelere verilen addır.

MS III. yüzyılın başından itibaren Roma yol organizasyonundaki hanların büyüklüğü ve sayısı artmıştır. Roma döneminde turizm imkânlarını geliştiren ve konaklama konusunda yolculara kolaylık sağlayan önemli gelişmeler oldu. Ana yollar üzerinde oluşturulan konaklama ve/veya at değiştirme istasyonları seyahatlerin kalitesini arttırırken, süresinin kısalmasına neden oldu. Bu konaklama tesislerinden bazıları, sadece resmi görevlilere hizmet veriyordu. Ellerinde tractatorium adı verilen resmi belgelerle gelerek devlet hizmetinde seyahat ettiklerini kanıtlayan görevliler, kendilerine özel tesislerde konaklama ihtiyaçlarını giderirlerdi. İster sivil, ister resmi nedenler söz konusu olsun, Roma yollarında seyahat edenler için, rotaları ve bu rotalardaki konaklama tesislerini gösteren listeler (Itineraria) ve haritalar üretildi. Kudüs’ten Bordeaux’ya giden karayolundaki hanları ve istasyonları listeleyen MS 333’e ait Itinerarium Burdigalense’de (Bordeaux Itineraria’sı) Konstantinopolis’ten (İstanbul) Antiochia’ya (Antakya) kadar 23 mansion ve 30 mutation olduğu görülmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Onur, F. (2016). Stadiasmus Patarensis’te Yollar, Yerleşimler ve Teritoryumlar, Eskiçağ Yazıları 8 (Akron 10), 75: 73-126; Onur, F. (2016). Patara Yol Anıtı. İçinde; H. İşkan ve E. Dündar (Editörler), Lukka’dan Likya’ya Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi (ss. 570-572). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları; Seyhan, B. ve Evcim, S. (2012). Antik Çağ’da Anadolu’da Turizm. İçinde; II. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi (ss. 225 – 227). Antalya.