Turizm Yatırım ve İşletmeleri Nitelikleri Yönetmeliği'nde en az 10 odalı olan konaklama ile birlikte yeme-içme hizmeti sunan veya müşterinin kendi yemeğini hazırlamasına olanak sağlayan tesislerdir. Hostel kelimesinin kökenine inildiğinde “Çoğunlukla din adamlarınca ve rahipler tarafından yönetilen yolcu hanı, misafirhane; darülaceze” anlamına gelen hospice kelimesi karşımıza çıkmaktadır. Hospice kelimesinin de Latince kökeninde hospitium, host kelimesi bulunmaktadır. Bu da ev sahibi, müşteri ağırlayan anlamına gelmektedir. Hostel kavramı, han, kervansaray, yurt, pansiyon, öğrenci yurdu anlamına gelmektedir. Geleneksel konaklama tesislerinin büyük bölümünü oluşturan otellerin kavram olarak kelime kökenine bakıldığında etimolojik olarak Fransızca’daki hostel kelimesine dayandığı görülmektedir.

Hostellerin kökleri XIX. yüzyıla dayanmaktadır. İlk olarak Almanya’da görülen hostellerin ortaya çıkış nedeni, eğitim almak için Avrupa’da çeşitli yerlere giden düşük gelire sahip öğrencilerdi. Bu öğrenciler gittiği yerlerde ev ya da manastırlarda, düşük ücretle konaklıyordu. Günümüzde bu konaklama çeşidi ekonomik açıdan uygun konaklama fırsatı sunan konaklama işletmeleri olarak bilinmektedir. Hosteller, ucuz konaklama birimi olarak bilinip, dünya genelinde uygun fiyatla konaklama hizmeti sunmaktadır. Müşteriler yatak veya ranza kiralayarak, banyo, salon ve mutfak gibi ortak alanları paylaşabilmektedir.

Hostellerde özel odalar genellikle mevcuttur. Ucuz olmasının yanı sıra hosteller otellere göre daha az resmidir. Güvenlik önlemleriyle (kapılarda bulunan kilitler, özel eşya dolapları vs.) misafirlerini korumaktadır. Çoğunlukla kahvaltı sunmakta, bazen diğer öğünleri de sunan işletmeler görülebilmektedir. Hostellerin sunduğu fiyat avantajı, lokasyon (özellikle şehrin ana güzergahlarına ve ana turizm çekiciliklerine yakınlık), genç grupların bir arada kalma olanağı ve samimi ortam gibi olanaklar gençleri hostellere çeken unsurların ve dolayısıyla hostelleri rekabet pazarında birer alternatif ürün olarak ortaya çıkaran unsurların başında gelmektedir.

Hosteller genellikle düşük bütçeli oteller, apartmanlar, Airbnb ve büyük şehirlerdeki diğer konaklama seçenekleri ile rekabet etmektedir. Temel rekabet gücü olarak sundukları unsur sosyal bir deneyim ve ucuz konaklama hizmetleridir. Ancak hostelleşmenin ucuz bir yatağın basit tedarikinden fazlasını yaptığı gerçeği, bu sektörün hostel endüstrisi'ne dönüşmesine neden olmaktadır. Büyük ölçüde kırsal alanlarda ve banliyölerde bulunan küçük çaplı konaklama birimlerinden oluşan hosteller, gençlik turizminin gelişmesine de bağlı olarak büyük şehirlerin merkezinde olmaya başladı. Hostel odaları; erkekler veya kadınlar için ayrı ayrı veya karma kullanımlı dizayn edilebilir. Çiftlerin veya ailelerin konaklamasına da imkân sağlayabilir. Genelde iki ila 10 arasında değişebilen yatak sayısına sahip olup, standart bir oteldeki gibi özel banyo ve tuvalet bulunan odalara sahip olabilir ya da ortak kullanılan odalarda ortak banyo ve tuvaletlere sahip, konaklayanlar için dinlenme salonları ve ortak mutfakları olan konaklama işletmeleridir. Hostellerde konaklamanın sağladığı bazı avantajlar şöyledir:

- Hosteller, otellere oranla yüzde 60 ila yüzde 75 daha ucuzdur.

- Hostellerdeki konaklama, genelde dört-altı kişilik yatakhanelerdir; fakat birçok hosteldeki gibi tek veya iki kişilik odalar olabilir.

- Hostelde kalmak, farklı uluslardan gençlerin bir arada bulunmalarına, tanışmalarına ve kaynaşmalarına olanak sağlar.

- Pek çok hostelde olduğu gibi spor alanları ve/veya eğlence merkezleri vardır.

Hostel işletmelerinde standartların belirlenmesi, mevcut durumun geliştirilmesi için 90 ülkenin katılımıyla oluşturulan Uluslararası Gençlik Hostelleri Federasyonu tarafından hostellerin sahip olması gerekli asgari şartlar aşağıdaki gibi sıralandı:

- Temizlik: Temizlik standartlarına uyulmalıdır.

- Güvenlik: Oda kilitleri bulundurulmalı, özel eşyaların kilit altında tutabileceği dolaplar sağlanmalıdır.

- Misafirperverlik: Herkese eşit şekilde davranılmalı, ırk, dil ve din ayrımı yapılmadan herkesin konaklamasına imkân sağlanmalıdır.

- Rahatlık: Konforlu olmalı, kapasiteye bağlı olarak lavabo, banyo hizmeti ve paylaşılabilen mutfak imkânı olmalıdır.

- Mahremiyet: Özellikle banyo, lavabo, ortak kullanıma açık alanlarda mahremiyet sağlanmalıdır.

Son yıllarda hostel pazarlarında gerçekleşen en önemli değişikliklerden biri büyük şirketlerin sektörde genişlemesi oldu. Bu, en düşük fiyatla rekabet eden hosteller karşısında, makul bir fiyata ama artan kalitede bir deneyim sunmaya odaklanan bir hostel işletmeciliğini ortaya çıkarmaktadır. Avrupa’daki en büyük hostel işletmecileri olarak A&O ve Meininger Almanya menşeili işletmelerdir. A&O zincirinin 2013 yılında 22 kuruluşu bulunduğu ve bunların çoğunluğu Amsterdam, Berlin, Münih, Prag ve Viyana gibi büyük şehirlerde olmak üzere toplam 14 bin yatak kapasitesine sahip olduğu belirtilmektedir. 2013 yılında gençlere yönelik konaklama sunumu ile dikkat çeken bir işletme olan Meininger’in yedi bin yataklı 17 konaklama tesisi bulunmaktaydı. Yine bir gençlik turizmi amaçlı hostel işletmesi olarak Generator Hostels, 2013 yılında 11 tesiste beş bin yatağa sahipti. 2018 yılında A&O’nun yatak kapasitesi 22 bine ulaşırken; Meininger’in 11 ülkede 28 tesisi faaliyet gösterdi. Generator ise 2018 yılında 13 destinasyonda hizmet üreten bir yapıya evrildi. İşletme, 2018 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Miami şehrinde de bir tesis açarak Avrupa operasyonlarını kıta ötesine taşıdı. Bu işletmelerin gelişimi ve farklı destinasyonlara yayılması gençlik turizminde bir standartlaşma yanında rekabeti de beraberinde getirmektedir. Metropol şehirlerde bazı hostellerin yatak kapasitesi 200 ila bin yatak olarak değişmektedir.

Hosteller Türkiye’de 2534 sayılı Kanuna bağlı olarak çıkarılan Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliği'ne göre gençlik turizmine cevap verebilecek ve yeme-içme hizmeti veren veya müşterinin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkânı olan en az 10 odalı tesisler olarak tanımlanmaktadır. Yönetmeliğe göre hostellerin; resepsiyon, vestiyer vb. alanlara sahip giriş holü; oturma salonu, sorumlu ve yönetici odaları; depo ve spor malzemelerine mahsus odaların yanında turistlere yönelik şu kolaylıkları sunması gerekmektedir:

- Lokanta ya da kafeterya hizmeti verilmesi, konaklayanın kendi yemeğini bizzat hazırlayabilmesine imkân sağlayan yeterli teçhizata sahip mutfak, yemek salonu,

- Müşterilerin eğlenmelerini kendi imkanlarıyla sağlamasına imkan veren düzenleme,

- Kızlar ve erkekler için ayrı, kişi başına en az dört metrekare, en fazla sekiz kişilik odalar, en fazla sekiz yatağa bir banyo,

- İlkyardım, emanet ve telefon hizmetlerinin sunulması,

- Çamaşırların yıkanması, ütülenmesi ve kurutma imkânlarını sağlayan mekanların bulunması.

Bağımsız seyahat eden genç ve öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre; Türkiye genç ve öğrenciler tarafından en çok tercih edilen turistik destinasyonlardan biridir.

İstanbul’u ziyaret eden yabancı sırt çantalı seyahat eden gezginler üzerinde yapılan bir diğer araştırmaya göre; İstanbul’a gelenlerin yaklaşık yüzde 30’u daha önce Türkiye’yi ziyaret etti. Türkiye seyahatine genellikle eş, kız/erkek arkadaş veya arkadaşları ile çıkmaktadır. Türkiye’ye gelmek için uçağı, Türkiye içinde ise şehirlerarası otobüs ve trenleri tercih etmektedir. Seyahat öncesinde bilgi almak için genellikle internet ve seyahat rehberlerine başvurmaktadır ve seyahatlerinde genellikle, hostelleri ve misafirhaneleri tercih etmektedir.

İstanbul’da yaklaşık, altı gün kalırlarken, Türkiye’de birbuçuk gün kalmaktadır. Araştırmaya katılanlar günlük ortalama 70 ABD Doları harcarlarken, bir seyahatin maliyeti ortalama 972 ABD Dolarıdır.