Gastronomi, kültür ve yemek arasındaki ilişkiyi inceleyen bir bilim dalıdır. Hatay bir destinasyon olarak tarihsel ve kültürel değerlere sahip olduğu gibi aynı zamanda mutfak kültürüne ait zenginliklere de sahip bir ilimizdir (Onur 2021).  Hatay yaklaşık 600 yemek çeşidi ile UNESCO tarafından 2017’de gastronomi alanında “Yaratıcı Şehirler Ağı”na dahil edilmiştir. Aynı tarihte Hatay’a “Gastronomi Şehri” unvanı verilmiştir (UNESCO 2021). Kültürel çeşitliliği, mutfağının zenginliği ve bölgeye özgü ürünleri sayesinde Hatay, Türkiye'deki en yüksek coğrafi işaret potansiyeline sahip ildir (Keskin ve Dağıstan,w 2020).  

Hatay kömbesi, coğrafi işaret olan mahreç işareti almış bir yiyecektir. Hatay Kömbesi, 23.07.2022 tarihinde coğrafi işaret tescili almıştır.  Hatay kömbesi'nin tarihi, bölgenin zengin kültürel mirasıyla yakından ilişkilidir. Hatay, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve bu medeniyetlerin mutfak kültürlerinden etkilenmiştir. Kömbe de bu kültürel etkileşimlerin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Kömbenin kökeni, Orta Doğu mutfağına dayanır ve özellikle bayramlarda yapılan bir tatlı türü olarak bilinir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de yaygın olarak tüketilen bu tatlı, özellikle Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı gibi dini bayramlarda önemli bir yer tutmuştur. Hatay mutfağında yaygın olarak tüketilen kömbenin kökenine ilişkin ipuçları Eski Mısır, Lübnan ve Suriye mutfağını işaret etmektedir (Robertson 2017). Hatay kömbesi, zamanla Hatay mutfağının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bölgedeki aileler, kömbeyi genellikle evlerinde yapar ve bayramlarda misafirlerine ikram ederler. Her ailenin kendine özgü bir kömbe tarifi olabilir, bu da tatlının çeşitliliğini ve zenginliğini artırır (Gökovalı 2007: 141-160). 

Hatay Kömbesi sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda şekliyle de dikkat çeker. Kömbe kalıpları, tatlının üzerine özel desenler basmak için kullanılır ve bu desenler, tatlının estetik açıdan da çekici olmasını sağlar. Bu geleneksel desenler, yüzyıllardır süregelen bir kültürel mirası temsil eder. Hatay Kömbesi sade, hurmalı veya cevizli olarak üç şekilde üretilir. Özel olarak üretilmiş tahta kalıplarda şekillendirilir. Sade Hatay Kömbesi; kenarları tırtıklı daire şeklinde ve gevrektir. Hurmalı Hatay Kömbesinin üstü bombeli oval şeklinde, gevrek ve hurmadan dolayı yumuşaktır. Cevizli Hatay Kömbesi yuvarlak yarım disk şeklinde ve gevrektir. Hamuru, tipik olarak un, şeker, süt, tereyağı ve bazen de ona eşsiz bir aroma veren bir miktar mahlep (kiraz tohumlarından yapılan bir baharat) ile yapılır. İçinin dolgusu genellikle ince öğütülmüş fındık (ceviz veya Antep fıstığı gibi), şeker ve bazen tarçın veya karanfil gibi baharatların karışımından oluşur. Pişirmeden önce kömbenin üzerine bazen yumurta sarısı sürülür ve susam veya çörek otu serpilir. Hatay kömbesi hafif ufalanan bir dokuya sahiptir ve tereyağlı hamur ile tatlı, baharatlı dolgunun birleşimi onu bölgede sevilen bir ikram haline getirmektedir. Sonuç olarak, Hatay kömbesi, Hatay’ın zengin tarihi ve kültürel geçmişinin bir yansımasıdır ve günümüzde hâlâ bayramlarda ve özel günlerde yapılmaya devam edilmektedir.