Diyarbakır Ziraat ve Sanayi Sergisi

Etkinlik Fuar

(Diyarbakır, 7 Kasım – 24 Aralık 1903)

Sergi, 07 Kasım – 24. 12. 1903 tarihleri arasında Diyarbakır Hamidiye Sanayi Mektebi’nde gerçekleştirildi. Söz konusu mektebin üst katında bulunan salonlar ile mektep binasının bitişiğindeki bahçe sergi amacıyla düzenlendi. Bu serginin hazırlık çalışmaları yaklaşık altı ay öncesinden başladı ve Osmanlı yerel sergiciliği bağlamında ziraat ile sanayi alanında başarılı bir sergi olarak sonuç verdi. Serginin içeriği ve işleyişi hakkında öncesinden 15 maddelik bir nizamname hazırlandı. Buna göre Diyarbakır Valisi Mehmet Nazım Bey nezaretinde sergi komisyonu teşkil edildi. Eşya ve ürününü teşhir etmek isteyen kişiler, söz konusu komisyona başvurdu. Teşhir olunacak eşya ziraat mahsulü ise bunun hangi kaza, nahiye ve köy dâhilinde hâsıl olduğu, sanayi mamulü ise nerede ve kimin tarafından imal edildiği ve eğer hayvan ise yine nerede yetiştirildiği ve cinsinin ne olduğu bildirildi ve teslim etmesi karşılığında sahibine de bir makbuz verildi. Söz konusu sergide Osmanlı Devleti’nin vilayetlerinden getirilmesi koşuluyla ziraat mahsulleri, sanayi mamulleri ve muhtelif hayvanlar dokuz farklı bölümde sergilendi. Sergiyi ziyaret etmek isteyen erkek ve kadınlara ayrı günler tahsis edildi ve giriş ücreti ise bir kuruş olarak belirlendi.

Diyarbakır’da ilk defa tertip edilen Ziraat ve Sanayi Sergisi, II. Abdülhamit’in doğum gününde açıldı. Serginin açılışında Diyarbakır Valisi Mehmet Nazım Bey tarafından bir nutuk okundu. Serginin resmi açılışında mülki ve askeri memurlar, ulema, ruhani liderler, bölge eşrafı ve tüccarı, Fransız Konsolos Vekili ve Diyarbakır ahalisi hazır bulundu. Ayrıca resmi açılışa müteakiben hayvan koşu müsabakası gerçekleştirildi ve bu müsabaka da binlerce kişi tarafından izlendi. Bununla birlikte Diyarbakır’daki kurumsal bina ve çarşılar gayet parlak bir surette süslendi.

Diyarbakır’da gerçekleştirilmiş olan 1903 Ziraat ve Sanayi Sergisi’nde eşya-mahsul teşhir edenler arasında takdiri hak kazanan kişiler sanayi-i nefise, gümüş ziraat, bakır ziraat madalyası ve tahsinname ile ödüllendirildi. Ayrıca genel anlamda takdire layık olan bu sergi, ziraat ve sanayinin ıslahı ve geliştirilmesi amacıyla kendisinden beklenilen faydayı sağladı. Bu sebeple 1904 tarihinde tekrardan ve ikinci defa gerçekleştirilmesi gündeme geldi ve bu yönde karar alındı. Fakat muhtelif sebeplerden dolayı bu serginin ikincisi gerçekleşmedi.

Yararlanılan Kaynaklar

BOA. BEO 2294/172025; BOA. İ..DH. 1412/28; BOA. BEO 2141/160501; BOA. DH. MKT. 827/32.