COVID-19 Yolcu Hakları

Kavram Sağlık Yönetimi

COVID-19, Aralık 2019’dan önce bilinmeyen, insanlarda solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bir koronavirüs türünün neden olduğu bulaşıcı hastalıktır. Çin’in Wuhan kentinde belirsiz bir nedenle ortaya çıkan hastalık, kısa sürede komşu ülkelere yayıldı, akabinde de deniz aşırı ülkelerde görüldü. 11.03.2020 tarihinde, Dünya Sağlık Örgütü 114 ülkeye yayılmış olan hastalığın salgın olduğunu ilan etti. Bu açıklama sonucunda ülkeler vatandaşlarını korumak amacıyla seyahat yasakları uyguladılar. Türkiye, 17.03.2020 saat 08.00 itibariyle geçerli olmak üzere 20 ülkeye seyahat yasağı getirdi. Kademeli olarak getirilen seyahat yasaklarının sonuncusu 27.03.2020 tarihinde saat 23:59’dan itibaren geçerli olmak üzere tüm ülkelere uygulandı.

17 Mart tarihinden itibaren uçuşların iptal edilmesi ile birlikte yolcu hakları ile ilgili olarak Resmî Gazete’de 25.03.2020 tarihinde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden bir yönetmelik yayımlandı. Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik'te (SHY-YOLCU) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile var olan yönetmeliğe eklenen geçici madde 1 ile COVID-19 salgını nedeniyle 05.02.2020 tarihinden itibaren uçuşun iptal edilmesi durumunda, bu iptaller sebebiyle uçuşu yürüten veya yürütme taahhüdünde bulunan hava taşıma işletmeleri 8., 9. ve 10. maddelerde yer alan hükümlerden uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ay sonuna kadar muaf tutuldu. Sekizinci madde hava taşıma işletmesinin yolcuyu uçuşa kabul etmeme veya uçuşu iptal etmesi durumunda yolculara ödenecek tazminatları düzenlemektedir. Dokuzuncu maddede uçuşların iptal edilmesi durumunda yolculara sunulan ücret iadesi, güzergâh değişikliği gibi tercih hakları düzenlendi. Onuncu maddede ise uçuşların ertelenmesi durumunda yolculara bedelsiz olarak sunulan ikram, konaklama ve iletişim hizmetleriyle ilgilidir. Dolayısıyla uçuşların iptaliyle ilgili yolcuların tazminat, ücret iadesi, güzergâh değişikliği gibi tercih, konaklama ve ikram hizmetleri uçuş yasaklarının bitimi olan 11.06.2020 tarihinden itibaren iki ay sonra verilmek üzere yeniden düzenlendi.

Aynı yönetmeliğin aynı geçici maddesinde, COVID-19 salgını nedeniyle uçuşu iptal edilen yolcuya, hava taşıma işletmesinin boş koltuk durumuna bağlı olarak istediği bir tarih için bilette değişiklik yapma veya bileti açığa alma hakkı verir. Ayrıca yolcuya, açığa alınıp kullanılmayan biletinin iadesini uçuş yasakları kalktıktan sonraki iki ayın sonrasında hava taşıma işletmesinden alabilme hakkı vermektedir.

Ayrıca Ticaret Bakanlığı’ndan Resmî Gazete’de 15.05.2020 tarihinde yayımlanan Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği'nde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğe eklenen geçici madde 1 ile COVID-19 nedeniyle sözleşmenin feshi durumunda yolcu hakları düzenlendi. Bu madde ile ‘COVID-19 salgını nedeniyle, 05.02.2020 tarihinden itibaren ifası öngörülen ve havayolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde, paket tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından hava taşıma işletmelerine ödenip belgelendirilen uçuş bedeli, uçuş yasağı kalktıktan sonraki 60. günü izleyen 14 gün içerisinde katılımcıya iade edilir.’’ ibaresi eklendi.