Bayramiç Beyazı, Çanakkale'nin Kazdağları eteklerinde yer alan Bayramiç ilçesinde yıllardır yetiştirilen, bu bölgeye özgü bir nektarin çeşididir. Parlak, tüysüz, ince sarı- yeşil kabuklu, beyaz etli olması ile bilinmektedir. Endemik bir meyve olması nedeniyle ismini yetiştiği bölgeden almaktadır. Halk arasında “beyaz tüysüz” olarak da adlandırılmaktadır. Bayramiç Beyazı, şeftali ve diğer nektarin türlerine benzese de meyvesi daha küçük yapılı ve sert dokuludur. Ürün kendine özgü rengi, aroması, kokusu, tadı ve uzun raf ömrü ile benzerlerinden ayrılmaktadır. Ayrıca, sert dokusu sayesinde raf ömrünün geleneksel şeftali türlerine kıyasla yaklaşık bir ay daha uzun olduğu belirtilmektedir. Depolama süresinin uzun olması, ürünün uzak mesafelere taşınmasını ve ticaretini kolaylaştırmaktadır bu da Bayramiç Beyaz’ını diğer nektarin ve benzer meyve türlerinden ayıran temel özelliklerden biri hâline getirmektedir.

Bayramiç ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçe nüfusunun önemli bir bölümü tarım sektörü ile geçimini sağlamaktadır. Meyve ve sebze yetiştiriciliği ise üretim içinde belirgin şekilde öne çıkmaktadır. Çanakkale ve çevresinde yetiştirilen Bayramiç Beyazı, bölge ekonomisi açısından önemli bir gelir kaynağıdır. Özellikle coğrafi işaret tescilinin ardından iç pazarda ürüne olan ilgi artmış, buna bağlı olarak satış fiyatı da yükselmiştir.

Bayramiç Beyazı, Türkiye’de 2012 yılında menşe adıyla coğrafi işaret almış; 2018 yılında ise Bayramiç Ziraat Odası tarafından Avrupa Birliği’ne tescil başvurusu yapılmıştır. 16 Nisan 2021’de AB Resmî Gazetesi’nde yayımlanarak tescil edilen Bayramiç Beyazı Çanakkale’nin Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret alan ilk ürünü olmuştur. 

Ürün öne çıkan özelliklerini yetiştiği coğrafi koşullardan almaktadır. Bayramiç ilçesi Kaz Dağları’nın eteklerinde, denizden yüksek bir yerde bulunduğu için gece ve gündüz sıcaklık farkı fazladır. Bu durum, meyvede aroma ve karotenoid maddelerinin gelişmesini sağlar. Bayramiç Beyazı, kuraklığa dayanıklı yapısı ve kendi çiçek tozuyla tozlaşabilme özelliği sayesinde farklı iklim koşullarında da yüksek verimle meyve verebilmektedir. Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda, Bayramiç Beyazı nektarinlerin yörede tamamen çekirdekten yetiştirilmesi nedeniyle belirgin bir genetik varyasyonun oluştuğu tespit edilmiştir. 

Üretim süreci, 15 Mart–15 Nisan tarihleri arasında çiçeklerin açmasıyla başlar. Tam çiçeklenme dönemi genellikle 20 Mart–20 Nisan arasında tamamlanır. Meyve oluşumu ise temmuz başından ağustos sonuna kadar sürmektedir. Hasat edilen meyveler, doğrudan pazara sunulabildiği gibi -1°C ile 0°C sıcaklık ve yüzde 90–95 nem koşullarında dört haftaya kadar soğuk hava depolarında da muhafaza edilebilmektedir. 

Bayramiç Beyazı, Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde yaklaşık 250 bin ağacın bulunduğu 5.500 dekarlık bir alanda yetiştirilmektedir. Hasat ise haziran ayı sonlarında başlayıp Ağustos ortasına kadar iki-üç kez tekrarlanacak şekilde yapılmaktadır. Yıllık ortalama 13–15 bin dekar üretim kapasitesine ulaşılmakta ve toplamda 15 bin tona yakın ürün elde edilmektedir. 

Bayramiç Beyazı, ferahlatıcı ve kendine has yoğun aroması ile damakta ayırt edici bir tat bırakmaktadır. Bu özgün tadı sayesinde sadece Bayramiçli üreticilerin değil, diğer bölgelerdeki üreticilerin de ilgisini çekmektedir. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere büyük şehirlerde yüksek fiyatlarla satışa sunulan Bayramiç Beyazı, aynı zamanda yurt dışına da ihraç edilmektedir. Avrupa Birliği coğrafi işaret tescilinin ardından ürünün katma değeri artmış ve Avrupa’daki büyük market zincirlerinin raflarında da yer almaya başlamıştır. Sonuç olarak, Bayramiç Beyazının her geçen yıl hem yerel ekonomiye hem de tarımsal turizme katkısı göz ardı edilemeyecek seviyede artmaktadır.