Balon Turizmi

Turizm Çeşitleri

Hava sporları turizmi, bireylerin farklı teknik malzemeler kullanıp, havada oluşan değişimlerden faydalanarak gökyüzünde hareket etmesi temeline dayanan bir turizm türüdür. Hava sporları turizmi araçları; yelken (delta) kanat, yamaç paraşütü, sıcak hava balonu, planör, mikrolayt, model uçak ve paraşüttür. Hava sporları arasında yer alan hava araçlarından en renkli olanı sıcak hava balonları olmuştur.

Dünya havacılık alanında, 1500’lü yıllarda Leonarda Da Vinci tarafından gerçekleştirilen ilk bilimsel çalışmalardan sonra Leonarda Da Vinci, mekanik uçuş sorunlarına ilişkin bilimsel araştırmalar yaptı. Sonrasında, sıcak hava balonu ve havada hafif gazların bulunması ile balonculuk faaliyetleri kısa sürede gelişti; hem spor hem de savaş alanlarında kullanıldı.

Balon ile uçma fikri ilk 1766 yılında Henry Cavendish’in hidrojen gazının havadan daha hafif olduğunu bulması sonucunda 1767 yılında Joseph Black’in hidrojenle doldurulan hafif bir aracın uçabileceğini ileri sürmesi ile ortaya çıktı. İlk halka açık sıcak hava balon uçuşu, 04. 06. 1783 tarihinde Jacques Etienne ve Joseph Michel Montgolfier kardeşler tarafından Fransa’da Annonay şehrinde gerçekleştirildi. İlk hidrojen dolumlu balon uçuşu 27. 08. 1783 tarihinde fizikçi Jaques A. Cesar Charles, A.J ve M. N. Robert tarafından Paris’te gerçekleştirildi. Balon ile ilk canlı uçuş ise Montgolfier kardeşler tarafından 19. 09. 1783 tarihinde Paris’te gerçekleştirildi. 15. 10. 1783 tarihinde Fransız Jean Pilatre de Rozier adlı kişi insanlı ilk balon uçuşunu yapan kişi oldu. Aynı zamanda, 20. 11. 1793 tarihinde Montgolfier kardeşler, tarihte balon kullanan ilk pilotlar oldu.

Türkiye’de ilk balon uçuşu, 1785 yılında iki Türk Bostancıbaşı ve İranlı bir baloncunun Topkapı Sarayı’nın bahçesinden havalanıp Bursa’ya inmesiyle gerçekleştirildi. Sonrasında, Barley ve De Vigne adlı iki İngiliz baloncu, Dolmabahçe ve Florya arasında 17. 09. 1802 tarihinde bir uçuş gerçekleştirdi. Türkiye balonculuk tarihine geçen önemli diğer uçuşlar; Haydarpaşa-Yalova arasında 08. 07. 1844 tarihinde İtalyan Comaschi tarafından yapılan uçuş ve Taksim Talimhane meydanında 28. 05. 1909 tarihinde Barbout isimli bir Fransız tarafından yapılan uçuştur.

Türkiye’de ilk ticari sıcak hava balonculuğu 1990 yılında Amerikalı bir grubun Kapadokya bölgesine balon turu yapmaya gelmesiyle başladı. Böylece balon turizmi, Kapadokya bölgesinde, 1991 yılında Türk Hava Kurumu ile başladı ve Türkiye’de balonculuk sektörü 1997’den bu yana sürekli gelişme göstermektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Albayrak, A. (2013). Alternatif Turizm. Ankara: Detay Yayıncılık; Diker, O., Çetinkaya, A. ve Cinkara, A. (2016). Hava Sporları Turizmi ve Safranbolu’nun Hava Sporları Potansiyelinin Belirlenmesi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(1): 84-100; Fortier, R. (2004). The Balloon Era. Kanada: Canada Aviation Museum; Özsoy, D. ve Yavaş, V. (2012). Türk Sıcak Hava Balonculuğu: Dünü, Bugünü ve Yarını. İçinde; I. Ulusal Havacılık Teknolojisi ve Uygulamaları Kongresi (ss. 24-34). İzmir; Salmon, L. (1976). Ballooning: Accessories After the Fact, Dress 2: 1-9.