Avrupa Peyzaj Sözleşmesi / European Landscape Convention

Hukuki Alanına Giren Konular Sözleşme

(Floransa, 2000 / Ankara, 2004)

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, Avrupa'daki peyzajların korunması, yönetimi ve planlanmasını amaçlayan uluslararası bir anlaşmadır. Resmi adıyla "European Landscape Convention" 20 Ekim 2000 tarihinde İtalya'nın Floransa kentinde imzalanmış ve 1 Mart 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşme, Avrupa Konseyi üye ülkeleri arasında peyzajların korunması, yönetimi ve planlanması konusunda işbirliğini teşvik etmektedir.

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin temel amacı, peyzajların korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını sağlamaktır. Sözleşme, peyzajların estetik, kültürel, ekolojik ve sosyal değerlerini tanımakta ve bu değerlerin korunması ve geliştirilmesi için taraf devletlerin işbirliği yapmalarını öngörmektedir. Ayrıca, sözleşme, peyzajların korunması ve yönetimi konusunda halkın bilinçlendirilmesini ve katılımını teşvik eder.

Türkiye, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'ni 20 Ekim 2000 tarihinde imzalamış ve 10 Kasım 2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul etmiştir. Sözleşme, Türkiye'de 1 Mart 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, bu sözleşmeyi onaylayarak peyzajların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda uluslararası işbirliğine katılmış ve ulusal düzeyde çeşitli politikalar ve programlar geliştirmiştir.

Sözleşme kapsamında, taraf devletler peyzajların korunması ve yönetimi için çeşitli önlemler almakla yükümlüdür. Bu önlemler arasında peyzajların tanımlanması, değerlendirilmesi ve korunması, peyzaj yönetim planlarının geliştirilmesi ve uygulanması, peyzaj eğitimi ve bilinçlendirme faaliyetleri yer almaktadır. Ayrıca, sözleşme, peyzajların korunması ve yönetimi konusunda ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirilmesini teşvik eder.

Türkiye, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin gerekliliklerini yerine getirmek için çeşitli yasal düzenlemeler yapmıştır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, peyzajların korunması ve yönetimi konusunda ana sorumlu kurumdur. Bakanlık, peyzajların tanımlanması, değerlendirilmesi ve korunması için çeşitli projeler ve programlar yürütmektedir. Ayrıca, Türkiye, peyzajların korunması konusunda halkın bilinçlendirilmesi ve eğitim faaliyetlerine de önem vermektedir.

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi'nin uygulanmasında taraf devletler arasında işbirliği ve bilgi paylaşımı büyük önem taşır. Sözleşme, taraf devletlerin peyzajların korunması ve yönetimi konusunda en iyi uygulamaları paylaşmalarını ve teknik yardım sağlamalarını teşvik eder. Ayrıca, sözleşme kapsamında düzenli olarak yapılan Taraflar Konferansı (COP) toplantıları, devletlerin peyzajların korunması konusundaki ilerlemelerini değerlendirmeleri ve işbirliği yapmaları için bir platform sunar.

Türkiye, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi kapsamında çeşitli ulusal ve uluslararası projelerde aktif olarak yer almaktadır. Bu projeler arasında peyzaj izleme ve değerlendirme projeleri, peyzaj planlama projeleri ve peyzajların korunması ve yönetimi ile ilgili projeler bulunmaktadır. Türkiye, aynı zamanda peyzajların korunması konusunda halkın bilinçlendirilmesi ve eğitim faaliyetlerine de önem vermektedir.

Sonuç olarak, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, Avrupa'daki peyzajların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda önemli bir uluslararası çerçeve sunmaktadır. Türkiye, bu sözleşmeye taraf olarak peyzajların korunması ve yönetimi konusundaki uluslararası işbirliğine katkıda bulunmaktadır. Sözleşme kapsamında geliştirilen ulusal ve uluslararası projeler, peyzajların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusundaki farkındalığı artırmakta ve bu alandaki işbirliğini güçlendirmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

TBMM, Kanun, Erişim Adresi: https://www5.tbmm.gov.tr/kanunlar/k4881.html, (Erişim tarihi: 28. 07. 2024); Kaska, E. (2012). Avrupa Peyzaj Sözleşmesi (Aps) ve Türkiye'deki Uygulamalarin Irdelenmesi (Basılmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Erdem, N. ve Coşkun, A. A. (2009). Avrupa peyzaj sözleşmesi hükümlerinin Türk planlama mevzuatına uyumluluk analizi, Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 59(2): 67-81; Ortaçeşme, V. (2007). Avrupa Peyzaj Sözleşmesi bağlamında peyzaj planlama. Avrupa Peyzaj Sözleşmesinin Uygulanması Yolunda Türkiye Sempozyumu, Ankara, ss. 86-93.