Atatürk ve Redif Müzesi

Müze Etnografya Müzesi

(İzmit, 2011 - )

Kocaeli’nin İzmit ilçesine bağlı Kemalpaşa Mahallesi’nde yer almaktadır. Sultan Abdülaziz döneminde (1861-1876) İzmit mutasarrıfı Hasan Paşa tarafından 1863 yılında yaptırılan yapı, 17 Ağustos 1999 depremine kadar 15. Kolordu Komutanlığı’nca askeri mahkeme binası olarak kullanıldı. Milli Savunma Bakanlığı’nın kullanımında olan bu yapı, 1999 depreminde büyük ölçüde zarar gördü. Bir süre İl Özel İdaresi’ne bağlı özel müze statüsünde hizmet verdi. Daha sonra İl Özel İdareleri’nin kapatılmasıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’ne bağlı birimi olarak, 2011 yılında Atatürk ve Redif Müzesi adıyla hizmete açıldı.

Günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kocaeli Müzesi Müdürlüğü'ne bağlı olan Atatürk ve Redif Müzesi; ikinci ampir üslubunda, yarı kagir (taş veya tuğladan yapılan), kışla tipinde inşa edildi. Osmanlı döneminde redif (Osmanlı ordusunda, askerlik görevini bitirdikten sonra yedeğe ayrılan er, yedek subay) subaylarının kullanması amacıyla yapılmış askeri yapılardandır. Cumhuriyet döneminde tek katlı olup, sonradan iki kata çıkarılmış olan müzenin üst katında bulunan iki büyük salonda Osmanlı dönemine ait eserlerden olan Osmanlı padişahlarının (Abdülaziz, Abdülmecit, Abdülhamit) tuğraları ve fotoğraflarının bulunduğu panolar bulunmaktadır. Müze’de, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının sınırlarını gösteren 1900 yılına ait Türkiye ve dünya haritası sergilenmektedir. Müze içerisinde; İpsiz Recep, Kara Fatma ve Yahya Kaptan’ın aralarında bulunduğu Haziran 1921’de şehit düşen 86 milli mücadele kahramanının fotoğraf ve isimlerinin bulunduğu oda bulunmaktadır.

Müzede, Hz. Muhammed’i tarif eden 1794 yapımı orijinal çerçeveli hilye, el yazması Kur’an-ı Kerim, o döneme ait sertifika, saray vazoları, aşure tepsisi, kılıç ve tüfek sergilenmektedir. Bununla birlikte müzede bulunan iki farklı odadan birinde Kanuni Sultan Süleyman’ın kanunsuz vergi toplamanın engellenmesini, diğerinde ise Fatih Sultan Mehmet’in Bosna ve Kudüs’deki ruhbanların dini hayatlarını serbestçe sürdürmelerini öngören fermanlarının yazıldığı panolar sergilenmektedir.

Kocaeli’nin sergilendiği salonda, Mustafa Kemal Atatürk’ün 1922 yılında İzmit ile ilgili söylediği sözlerin yazılı olduğu pano sergilenmektedir. Nurettin Paşa’nın Kasr-ı Hümayun önünde askerleriyle çektirdiği fotoğraf ve Mustafa Kemal Atatürk ile silah arkadaşlarının fotoğrafları da yine bu salonda bulunmaktadır. Mustafa Kemal’in son günlerini geçirdiği Savarona yatını, hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’nda yapılan cenaze törenini, na’şının Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e getirilişini, trenle Ankara’ya son yolculuğuna uğurlanışını ve sicil özetini gösteren fotoğraflar diğer küçük odada sergilenmektedir. Bununla birlikte Atatürk’ün Savarona yatından getirilen ve kendisine ait eşyaların bulunduğu odada; Kasr-ı Hümayun’da kullandığı etajer, masa, telefon, ayna ve koltuklar sergilenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/yazdir?922A25EB5A1452A007A46311753BAAF0, (Erişim tarihi: 28.07.2019); http://bolge1.ormansu.gov.tr/1bolge/Files/kocaeli.pdf, (Erişim tarihi: 17.07.2019); https://www.kocaeli.bel.tr/webfiles/fotograf/yayinlar/turizmson.pdf, (Erişim tarihi: 20.07.2019); https://kocaeli.ktb.gov.tr/TR-69208/muzeler-ve-orenyeleri.html, (Erişim tarihi: 28.07.2019); Karadeniz, Y. (2017). Atatürk ve Redif Müzesi Süslemeleri. Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Yayınları; Kocaeli Valiliği (2013). Kocaeli Doğa Turizmi Master Planı Kitapçığı. Kocaeli: Valilik Yayınları.