Yeni Han (Manisa)

Doğal ve Kültürel Miras Han

Yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte Han, XIX. yüzyıla tarihlenmektedir. Karaosmanoğulları tarafından 1825-1830’li yıllarda yaptırıldığı söylenmektedir. Bazı kaynaklarda Hacı Mehmet Sadık tarafından yaptırıldığı bilgisi vardır. Yapıda mekânların örtü sistemi tonoz, dış örtü sistemi ise kırma çatıdır. Yapının ana malzemesi taş ve tuğladır. Yeni Han orta avlulu ve iki katlıdır. 47x38 metre dikdörtgen alana oturmaktadır. Güney, doğu ve batı cephelerine bitişik dükkânlar bulunmaktadır. Ana girişine geç dönemde ilaveler yapılmıştır. Han doğu-batı doğrultusundadır ve dikdörtgen planlıdır. Alt kat odaları avluya, üst kat odaları revaklara açılmaktadır. Güney cephede girişi bulunmamaktadır. Kuzeybatıdaki koridor ahırların yer aldığı mekân olan develikle bağlantıyı sağlayan geçiş koridorudur. Batı-güney cephelerinin önü ampir üsluplu dükkânlarla çevrelenmektedir.

Birinci katta depolar ve sonradan ilave edilmiş bölümler olan ahırlar yer almaktadır. Birinci kat odaları iç içe iki bölümden oluşmaktadır. Bu bölmeler depolama alanı olarak kullanılmak için planlanmıştır. İkinci katta revaklara açılan tek bölmeli odalar yer almaktadır. Kuzey cephede pencere araları panolar içine alınmış ve çatıya geçiş silmesi tüm cephe boyunca kalem işi spiral motiflerle süslenmektedir. Bu motiflerin içinde dama ve yelkenli motifleri de görülmektedir. Han’ın güney-batı cephesinin ucunda bir kuş evi de vardır. Restorasyonuna 2001 yılında başlanmıştır. 2004 yılında tamamlanan restorasyon çalışmaları yapının orijinal planına sadık kalınarak yapılmıştır. Günümüzde, Han, kültür-alışveriş merkezi olarak kullanılmaktadır. Bugünkü kullanımından doğan ihtiyaca uygun olarak bazı mekânlar arasında orijinal planda yer almayan geçişler sağlanmaktadır. Üst katta, kuzey cephede sekiz, doğu, batı ve güney cephelerde yedi, birer de köşede olmak üzere toplam 33 dükkân yer almaktadır. Odaların neredeyse tamamında ocak bulunmaktadır. Avlu alanı bugün turistik çay bahçesi olarak kullanılmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Acun, H. (1999). Manisa’da Türk Devri Yapıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi; Kadri H.K. (1928). Türk Lugati II. İstanbul; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/manisa/gezilecekyer/yen-han, (Erişim tarihi: 15.08.2020).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Acun, H. (1999). Manisa’da Türk Devri Yapıları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.