Ücretsiz veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği

Hukuki Alanına Giren Konular Yönetmelik

Türkiye genelinde toplu ulaşımda bazı gruplara ulaşım ihtiyaçlarında kolaylık sağlama amacıyla, ücretsiz veya indirimli olarak ulaşım hizmetlerinden faydalanma imkânı sağlayan yönetmeliktir. 04.03.2014 tarihinde 28931 sayılı karar ile Resmi Gazete’de yayımlanan, yayımı tarihinde yürürlüğe giren ve hükümleri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürütülen yönetmelikte; toplu taşıma araçlarının ve faydalanabilecek grupların belirlenmesi, ilgili toplu taşıma hizmetinin kapsamı ve sunulan hizmetlerden ücretsiz veya indirimli yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar yer almaktadır. Yönetmeliğin dayanağını oluşturan; 08.01.2002 tarihli, 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamında; ilgili yönetmelik gereği ücretsiz veya indirimli kart uygulaması ile seyahat edebilecek kişiler şu şekilde belirlenmiştir:

- İstiklal Madalyası verilen, harp veya vazife malulü sayılan, vatani hizmet tertibinden aylık bağlanan kişilerin kendileri ile şehitlerin eşleri, anne ve babaları ile evli olmayan ve 25 yaşını doldurmamış çocukları toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz faydalanabilirler.

- Türk vatandaşı olan 65 yaş ve üzeri bireyler, devlet sporcusu unvanı taşıyan ve sağlık kurulu raporu ile yüzde 40 üzerinde engeli olduğunu belgeleyen Türk vatandaşlarının kendileri ile ağır engelliler ve bu kişilere refakat eden bir kişi toplu ulaşım hizmetlerinden ücretsiz faydalanabilirler.

- Türk vatandaşı olan 65 yaş ve üzeri kişiler, şehirlerarası demiryolları ve denizyolları ulaşım hatlarından yüzde 50 indirimli olarak yararlanabilirler.

On sekiz başlık, 17 madde ve iki geçici maddeden oluşan yönetmelik aşağıda belirtilen hükümleri kapsamaktadır:

Ücretsiz seyahat hakkından yararlanacak kişiler olarak düzenlenen dördüncü başlıkta; yukarıda maddeler halinde sıralanan ücretsiz veya indirimli kart uygulamasından faydalanabilecek kişilerin özellikleri hakkında bilgi verilmiştir.

Altmış yaş ve üstü bireylerin ücretsiz veya indirimli yolculuk hakkı olarak düzenlenen beşinci başlıkta; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan 65 yaş ve üstü bireylerin kullanacağı şehir içi ve şehir dışı toplu taşıma hizmetlerine yönelik elde edecekleri faydalar üzerinde durulmaktadır.

Altıncı başlıkta; ücretsiz veya indirimli seyahat hakkının kullanımına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Yedinci başlıkta; seyahat kartının şekli ve basımına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Seyahat kartı başvurusu ve seyahat kartının teslimi olarak düzenlenen sekizinci ve dokuzuncu başlıklar kapsamında; yönetmelik gereği yukarıda sayılan gruplara dâhil olan kişilerin; il merkezlerinde bulunan Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerine gerekli başvuruları yaptıktan sonra incelemelerin ve işlemlerin tamamlanmasının ardından bedelsiz olarak ücretsiz veya indirimli kartlarına sahip olabilecekleri belirtilmiştir.

Onuncu ve 11. başlıklar kapsamında; seyahat kartının yeniden düzenlenmesi ve seyahat kartının iade edilmesine ilişkin usul ve esaslar üzerinde durulmuştur.

On ikinci ve 13. başlıklarda; İdari ve cezai işlemler ile seyahat kartında tahrifat, sahtecilik yapılması durumunda gerçekleşecek cezai işlemler üzerinde durulmuştur.

Atıflar olarak düzenlenen 14. başlıkta; bu yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan 17.05.1995 tarihli ve 22286 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı’nca Aylık Bağlananlara Verilecek Tanıtım Kartları ve Ücretsiz Seyahat Kartları Yönetmeliği'ne atıf yapılmıştır.

Mevcut kartların geçerliliği olarak düzenlenen 16. başlıkta; bu yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan yönetmelik uyarınca verilmiş olan kartların, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl süreyle geçerli olacağı üzerinde durulmuştur.

Yürürlük ve yürütme olarak düzenlenen 18. ve 19. başlıklarda; yönetmeliğin yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olduğu ve hükümlerin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yürütülmesine ilişkin açıklamalar bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/03/20140304.pdf, (Erişim tarihi: 01. 12. 2019); http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.19443&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=%C3%BCcretsiz, (Erişim tarihi: 01. 12. 2019); Türkiye Belediyeler Birliği, Ücretsiz Toplu Taşıma Gelir Desteğine İlişkin Rehber (11.01.2016); http://www.tbb.gov.tr/download.php?dosya=storage/catalogs/0837120001452591182.pdf&dosyaAdi=ucretsiz-toplu-tasima-rehberi, (Erişim tarihi: 01. 12. 2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kanunun gerekçesi için bkz., http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/03/20140304.pdf, (Erişim tarihi: 01. 12. 2019)