Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray)

Doğal ve Kültürel Miras Göl UNESCO Dünya Miras Alanı

Türkiye’nin en büyük ikinci, dünyanın en tuzlu ikinci. Gölü olma özelliğine sahip Tuz Gölü, Ankara Konya ve Aksaray il sınırları içerisinde yer almaktadır. 7.414 kilometrekare büyüklüğündeki bölge, 14. 09. 2000 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile “Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı” olarak ilan edilmiştir. 2002’de sınır değişikliği yapılarak göl son görünümünü elde etmiştir. Kızılırmak Masifi, Obruk, Cihanbeyli ve Haymana platoları ile çevrili alanların en alt seviyesinde konumlanmaktadır. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı sınırları içerisinde; “Tuz Gölü, Küçük Düden Gölü, Konya Kanalı Tuz Gölü Girişi, Büyük Düden Gölü, Tersakan Gölü ve Bolluk Gölü” yer almaktadır.

Tuz Gölü biyoçeşitliliğin korunmasına özel önem veren ve uluslararası kriterler çerçevesinde A sınıfı özelliğe sahip bir sulak alandır. Kuş popülasyonu açısından Türkiye’nin en zengin gölleri arasında yer almaktadır. Bölgede yaşayan kuşlar için önemli bir kışlama kaynağıdır. Tuz Gölü’nün yer aldığı bölgede seksen beş kuş türü, dört adet endemik türe sahip 129 böcek türü, on beş memeli türü ve otuz sekiz adet endemik bitki türü yer almaktadır. Fazla sayıda farklı kuş türlerine yaşam alanı sunan Tuz Gölü’nde 279 bakteri türünün barındığı belirlenmiştir. Bölge, “Flamingo, Yağmurcunlar, Turnalar, Yaban kazları ve Yaban ördekleri, Bataklık Kırlangıcı (Glareola prantincola), Suna (Tadorna tadorna), Angıt (Tadorna ferruginea), Çamurcun (Anas crecca), Kılıçgaga (Recurvirostra avocetta), Kocagöz (Burhinus oedicnemus) ve martı türlerinin (Larus sp.)” kuluçka yapmalarına önemli katkıda bulunmaktadır. Sahip olduğu flora ve fauna çeşitliliği, bölgeye özgü bir doğal yapıya ve tarihi eserlere sahip olması sebebi ile UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne adını yazdırmıştır.

Göl suyunun pempe ve kırmızı olma nedeni tuzlu sularda yaşanan alg patlamasıdır. “Dunaliella Salina” isimli alg türü, güneş ışınlarının etkisi ile birlikte beta karoten üretimi yaparak göl suyunun pempe ve kırmızı renge bürünmesine neden olmaktadır. Tuz Gölü’nün bir başka öne çıkan özelliği Flamingoların üreme alanı olmasıdır. Flamingo popülasyonunun sürdürülebilirliğinin sağlanması adına "Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde Sulak Alanlarda Yaşayan Kuş Türlerinin Korunması ve İzlenmesi Projesi" kapsamında farklı koruma çalışmaları yürütülmektedir. Bu koruma çalışmaları flamingoların nesillerinin devamlılığı için kritik öneme sahiptir. Tuz Gölü’nde su seviyesinde meydana gelen azalma, Flamingo popülasyonunun çoğalması üzerinde olumsuz etkiye neden olmaktadır. Söz konusu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması adına sahip olunan kaynakların verimli kullanılması, taşıma kapasitesinin aşılmaması önem arz etmektedir.

Tuz oranının yüksek olması faktöründen dolayı tuza dirençli seyrek bitki türü bulunmaktadır. Tuz Gölü tektonik kökenli bir göl olma özelliği taşımaktadır. Türkiye’nin tuz ihtiyacının büyük bir oranı Tuz Gölü’nden elde edilmektedir. Tarım ve hayvancılık bölgede ön plana çıkan ekonomik faaliyetir. Tuz Gölü, alana gelen ziyaretçilere göl üzerinde yürüyüş yapma, fotoğraf çekimi ve Tuz Müzesi ziyareti imkanlarını sunmaktadır.

Referanslar

Aksaray Belediyesi (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı, https://aksaray.csb.gov.tr/tuz-golu-ockb-i-100497, (Erişim tarihi: 03. 12. 2024); ÇŞİDB (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma, Alanıhttps://cevresehiriklimkutuphanesi.csb.gov.tr/ShowPDF/c05ddcb4-edbe-4c88-b51b-d31b1de563ab, (Erişim tarihi: 04. 12. 2024); GEOCED (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı, http://www.geoced.org/dogal-mirasimiz-tuz-golu, (Erişim tarihi: 03. 12. 2024); İB (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/yavru-flamingolar-tuz-golunusenlendirdi . (Erişim tarihi: 03. 12. 2024); OCKB (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı, https://ockb.csb.gov.tr/tuzgolu-ozel-cevre-koruma-bolgesi-i-2756, (Erişim tarihi: 03. 12. 2024); TUTAP (2024). Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı, https://www.tutap.com.tr/detay_tanitim/tuz-golu-ozel-cevre-koruma-alani/147, (Erişim tarihi: 03. 12. 2024).