Sakarya’nın Taraklı ilçesinde bulunan hanın kim tarafından ve ne zaman yaptırıldığı bilinmemektedir. Taraklı ilçesi, Osmanlı dönemi şehir dokusunu yansıtan ender yerleşimlerden biridir. Evleri, çarşı ve hamam gibi yapı türleriyle bölgenin tarihi dokusunu yansıtır. Ayrıca eşsiz doğa güzellikleri ile de dikkat çekmektedir.

Taraklı Hanı, ilçede tarihi Yunus Paşa Camii’ne 100-150 metre uzaklıktadır. İlçede Hacı Atıf Hanı olarak da bilinmektedir. Yapım tarihi kesin olarak bilinmeyen han, yakın çevresinde bulunan evlerle mimari özellikleri bakımından benzerlik göstermektedir. Gerek duvar örgüsü ve malzemesi gerekse üçgen alınlıklı ve yuvarlak kemerli yapı elemanları ile geç dönem özellikleri yansıtmaktadır. Yapı, mimari, malzeme ve teknik özellikleri göz önünde bulundurularak XIX - XX. yüzyıllara tarihlendirilmektedir.

Taraklı Hanı, dikdörtgen planlı, “U” şeklinde bir plana sahiptir. İki katlı olarak yapılan hanın zemin katın ortasında avlu bulunmaktadır. Avlunun doğu kanadı sonradan dükkânlara dönüşmüştür. Belediye tarafından bu bölüm, batı kanadına uygun bir şekilde restore edilmiştir. Bu bölüme kuzey cephenin ortasından giriş sağlanmıştır. Avlunun güneyi ahır olarak düzenlenmiştir. Bu bölümün batısından avlunun doğu kanadına paralel uzanan uzun bir koridor vardır. Koridordan birinci kata çıkış sağlayan merdivenler bulunmaktadır. Hanın birinci kat planı, zemin kat gibi dikdörtgen “U” şeklinde bir plana sahiptir. Bu katta doğu kanada güney yöndeki merdivenlerden ulaşılmaktadır. Doğu kanat, ortada dört ahşap sütunlu sofa ve sofanın kuzey ve güneyinde bulunan odalardan oluşmaktadır. Güneyde avluya dört sütunla açılan seyir amaçlı revaklı bölüm ve revakların gerisinde beş oda yer almaktadır. Batı cepheden merdivenle ulaşılan batı kanadı ortada “L” şeklinde sofa, sofanın kuzey ve güneyinde bulunan odalardan oluşmaktadır. “L” şeklindeki sofanın batısı revakla batı cepheye açılmaktadır. Odalar, cephelere açılan dikdörtgen, düz lentolu pencerelerle aydınlatılmaktadır.

Han, moloz taş üzerine ahşap çatkı arası kerpiç malzeme ile inşa edilmiştir. İki yana eğimli kiremit örtülü kırma çatı ile örtülüdür. Sütun, kemer, kapı, pencere gibi yapı elemanları ahşap malzemeden yapılmıştır.

Hanın daha önce üst katı otel olarak kullanılmıştır. Belediye, yapılan restorasyonla yapıyı tekrar otel işlevine kazandırmayı planlamaktadır.

Taraklı Hanı, Osmanlı dönemi şehir içi avlulu hanlar grubuna girmektedir. Özellikle Anadolu’da bulunan şehir içi hanları ne yazık ki korunamamış, gelişen ticari hayata bu hanların yetersiz gelmesi yüzünden bakımsız olmalarına ve her geçen gün yok olmalarına neden olmuştur. Sakarya’da tek örneği bilinen Taraklı şehir hanı bu nedenle önemli ve korunarak yaşatılmalıdır. XIX- XX. yüzyıl şehir içi hanlarının cephe özellikleri ve mimarisine sahip bu hanın yapılacak olan restorasyonla geleceğe taşınması da sağlanmış olacaktır.