Sv. Georgi Kilisesi

Doğal ve Kültürel Miras Kilise

Edirne’nin kuzeydoğu bölgesinde Kıyık semtinde; Barutluk Mahallesi’ne bağlı Kıyık Caddesi’nin Tavukçu Sokak’ta yer almaktadır. Sultan II. Abdülhamit Han emriyle ve dönemin Valisi Rauf Paşa’nın gayretleriyle Bulgar asıllı vatandaşların yoğun olarak yaşadıkları Kıyık semtinde 1880 yılında kilise inşa edilmiştir. Kilisenin temeli 23.04.1880 tarihinde atıldı ve aynı yıl inşaatı tamamlanmıştır. Bulgar Kilisesi'nin planı üç nefli yalancı kubbeli bazilika şeklinde olup, ana giriş kapısının hemen üzerinde çan kulesi yükselmektedir. Bulgar geç rönesansına özgü plan karakteri taşımaktadır. Önemli büyüklükte olup, inşaat alanı 320 metrekaredir. Kesme taş ve tuğladan yapılan kilisenin zemini mermerle kaplıdır. Sv. Georgi Kilisesi'nin dışa kapalı narteksinin cephesi görüntü olarak tamamen değilse de anlayış açısından Rönesans saray cepheleri gibi düzenlenmiştir.

Yapı zamanla bakımsızlıktan dolayı yıpranmış ve 1996 yılında, sadece çatısı tamir edilen bina; 2003-2004 yılları arasında restore edilmiş ve 09. 05. 2004 tarihinde de eski Bulgar kralı ve zamanın başbakanı Simeon Sakskoburgotski’nin de katılımıyla ziyarete açılmıştır. Yakın zamanda Bulgar Ortodoks Sveti Georgi Kilisesi’nin kubbesinin onarımının yapılmasının ardından 12.05.2019 tarihinde ayin düzenlenerek tekrar açılışı yapılmıştır. Bulgar halkının XX. yüzyılın ilk yarısındaki yoğun göçleri sonucu cemaatin azalması nedeniyle uzun süre sadece yılda bir kez mayıs ayının ikinci haftası İstanbul’dan ibadet için gelen cemaat için açılmıştır.

Kilisenin ilk papazlığını, Peterberon Erkek Sanat Lisesi’nin müdürü üstlenirken, Balkan Savaşı sırasında kilise papazsız kalmıştır. Okulun son öğrencilerinden biri, papaz Aleksandır Çıkırık’ın babası Kilise cemaati yöneticiliği yaptı, papazlar yetiştirmiş bir aileden gelen Filip, görevi üstlenmiştir. Kilisede görev yapan papazlar 1940 yılına kadar Bulgar vatandaşı iken daha sonraları İstanbullu Bulgar asıllı papazlar göreve gelmişlerdir.

Edirne’de Ortodoks cemaatin üyeleri 40 kişi civarındadır. Katolik ve Protestanların bir kilisesi olmadığından onlar da ibadet için Sv. Georgi Kilisesi’ne gelmektedirler. Şehirde 15 kadar Müslüman-Ortodoks evliliği gerçekleşmiş, bazılarının düğünleri de burada yapılmıştır. Özel günlerdeki ayinler için Bulgaristan’dan gelenler olmaktadır. Hoşgörü kenti Edirne’de Müslümanlar da zaman zaman ayinlere katılmaktadırlar. Sv. Georgi Kilisesi’nin üst katında müze şeklinde düzenlenen bölümde Bulgar kültürünü sembolize eden kıyafetler, eşyalar ve takılar bulunmaktadır. Kilisenin çan kulesinden Edirne ve Selimiye Camii’nin manzarası ziyaretçiler tarafından beğenilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Benian, E. (2004). Edirne’de İki Hıristiyan Yapısı: Bulgar Ortodoks Kiliseleri (Kıyık, Uzunkaldırım) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Gönenç Güler, E. (2007). Markalaşma Sürecinde Edirne (Birinci basım). İstanbul: Ege Yayınları; Yörükoğlu, T. (2006). Batılılaşma Devri Resim Sanatında Edirne Bulgar Kilisesindeki İkonaların Yeri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Büktel, Y. (2011). Edirne’de Bulgar -Ortodoks Kiliseleri. 13. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Kitabı. Denizli: Pamukkale Üniversitesi.