Sezgin, Mukadder

Kişi Yatırım Danışmanı Müsteşar

(1932 - 2022)

Aydın’da doğdu (1932), ilköğrenimini Germencik İlkokulu’nda, ortaöğrenimini Buca ve Aydın ortaokullarında, lise öğrenimini Edirne ve Balıkesir Öğretmen okullarında, ayrıca okul dışından sınavlarına girdiği Elazığ Lisesinde tamamladı. Çocukluk ve gençlik dönemlerini Aydın, Buca, Edirne ve Balıkesir’de geçirdi. Gazi Eğitim Enstitüsü Fransızca Böümü’nden mezun olarak 1954 yılında Alaca’da (Çorum) öğretmenlik görevine başladı; bu görevini Hekimhan Ortaokulu’nda ve ardından Malatya Lisesi’nde sürdürdü. 1958-1959 döneminde, sınavını kazandığı bursla Paris Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Çağdaş Fransız Edebiyatı ve Edebi Fransızca bölümlerini izleyerek diplomalarını aldıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı Dış Münasebetler Genel Müdürlüğü’nde yabancı burs işleriyle; kısa bir süre sonra da, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinde çeviri ve Özel Kalem Bürosu işleriyle görevlendirildi. On ay süren bu görevinden sonra, erteleme süresi biten Askerlik hizmetini Ankara Piyade Yedeksubay okulunda ve Milli Savunma Bakanlığı Basın İrtibat Bürosu’nda tamamladıktan sonra, o zamanki adıyla Basın-Yayın ve Turizm Müdürlüğü Uluslararası İlişkiler Dairesi’nde görevlendirildi (1953). Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü’nün 1957’de bakanlığa dönüştürülmesi ve ardından bu bakanlığın kaldırılmasıyla onun yerini alan Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nda bu görevini Müdür olarak sürdürdü. 1964 yılının Kasım ayı sonunda Paris Turizm ve Tanıtma Müdürlüğü görevini üstlendi. Görev süresinin bitiminde, sırasıyla Tanıtma Genel Müdürlüğü, Müsteşar Yardımcılığı görevlerini üstlendi. 1971 yılının sonunda yeniden atandığı Paris Turizm ve Tanıtma Müşavirliği görevini sürdürürken 1973’te Bakanlık Müsteşarlığı’na getirildi. 1974 hükümet değişikliğinden bir süre sonra bu görevinden alınarak Bakanlık Baş Müşavirliğine; 1975 hükümet değişikliğinden sonra da yeniden Müsteşarlığa atandı. Bu görevinden 1978 yılı hükümet değişikliği üzerine kendi arzusuyla ayrılarak yeniden Bakanlık Baş Müşavirliği görevine atandı. Müsteşarlığı döneminde, Türk turizminin 80’li yıllardan itibaren hızla gelişmesinin ilk aşamasını oluşturan Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi; ona ilişkin yapılabilirlik etüdü ile uygulanmasına dönük Dünya Bankası ile 25 milyon ABD Dolarılık kredisi antlaşmasının imzalanması; Ege, Batı Karadeniz kıyıları ile turizme elverişli iç bölgelerde fiziksel planlama çalışmalarının yapılması; öngörülen projeler için gerekli kamulaştırmalarının yanı sıra kamu mülkiyetinde olanların Bakanlığa tahsisinin sağlanması gibi atılımlar müsteşarlığı döneminde hız ve kapsam kazandı. Dünya Turizm Örgütü’nün, 1980’de Manila’da düzenleneyeceği Genel Kurul toplantısı gündem maddelerini çerçevesinde özellikle tartışılması gereken hususları belirlemek üzere 1978’de oluşturulan çalışma grubuna, davetli yedi üyeden biri olarak ismen katıldı. Bu konular, Birliğin Manila Deklarayonu'nda yer aldı. Sosyal ve kültürel boyutlarıyla yenı yıl Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Dünya Turizm Örgütü’nün işbirliğiyle Cezayir’de yürütülen Turizm Eğiticilerinin Lisansüstü Eğitimi Projesi’ni Başdanışman kadrosu ile Proje Şefi olarak yönetti; Proje süresi sonlandıktan sonra, Bakanlık’taki eski görevine döndü ve kendi arzusuyla 1980 sonunda emekliye ayrıldı. 12 Eylül yönetiminin siyaset ve siyasal partilerin kapatılması yasağının kalkmasından sonraki dönemde kurulan Büyük Türkiye Partisi’nin ve onun kapatılmasıyla yerini alan Doğru Yol Partisi kurucu üyelerinden biri olarak Genel Yönetim Kurulu’nda yer aldı; bir süre bu Partinin Basın ve Propaganda başkan yardımcılığı görevini üstlendi. Monaco’daki Uluslararası Turizm Akademisi asli üyeliğine seçildi (1973). Paris’te görevli olduğu dönemdeki çalışmaları dolayısıyla, kendisine Fransız Turizm Yazarları ve Gazetecileri Derneği (AFJET) 1965 Uluslararası Turizm Oscarı; Fransa Uluslararası Turizm Federasyonu tarafından 1968 Turizm Altın Yıldız Ödülü, Fransa Cumhurbaşkanlığı tarafından da, Ulusal Lİyakat Nişanı (1970, Paris) verildi. Antoine de Saint-Exupéry’nin Vol de Nuit adlı romanının Fuat Pekin ile birlikte Gece Uçuşu adlı çevirisi Milli Eğitim Bakanlığı Modern Eserler Dizisi’nde yayımlandı (1962) William Faulkner’in Requiem for a Non adlı kitabından Albert Camus’nün Fransızca olarak tiyatroya uyguladığı oyunun çevirisi ile yine Albert Camus’nün La Peste (Veba) adlı romanından Francis Huster’in tiyatroya uyguladığı aynı adı taşıyan oyundan Aydın Sezgin’le birlikte yaptığı çeviri Devlet Tiyatrosu repertuvarında yer almaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Sezgin, M. (2018). Mukadder Sezgin. (Görüşen: M. Özdemir, S. Bayrakçı, G. Türktarhan). İçinde; N. Kozak, (Editör), Türkiye Turizmi Sözlü Tarih Araştırması Görüşme Metinleri, Cilt - IX: Turizm Bakanlığı, TURBAN, TURİNG, TMGT, TMTF, Hippiler, Turizm Yatırımcılığı, Diğer Alanlar (271-302). İstanbul: Yorulmazlar Matbaası.