Türkiye’nin güney illerinde, özellikle Adana, Mersin ve Hatay mutfaklarında önemli bir yere sahip olan şalgam suyu, bölgesel mutfak kültürünün vazgeçilmez geleneksel içeceklerinden biridir. Şalgam bitkisi (Brassica rapa), turpgiller familyasına ait, hem kökü hem de yaprakları tüketilebilen, besin değeri yüksek bir sebzedir. Yüksek C vitamini, lif ve antioksidan içeriğiyle bilinen şalgam, kara havuç ile birlikte bu içeceğin karakteristik rengini ve aromasını oluşturur. Şalgam suyu üretiminde kara havuç, şalgam, bulgur unu, ekmek mayası, tuz ve su gibi temel bileşenler kullanılır. Üretim süreci, sebzelerde doğal olarak bulunan mikroorganizmalarla gerçekleşen spontan fermantasyon ya da starter kültür ilavesiyle yürütülen kontrollü fermantasyon yöntemiyle tamamlanır. Geleneksel yöntemlerde kara havuç ve şalgam, tuzlu su içerisinde fermente edilir, bulgur unu ve ekmek mayasıyla mayalanma başlatılır ve 7–14 gün arasında süren bu süreç sonunda süzülerek içime hazır hale getirilir.
Gastronomi alanında şalgam suyu, yalnızca kebap ve et yemeklerinin yanında sunulan geleneksel bir eşlikçi değil, aynı zamanda modern mutfakta yaratıcılığa ilham veren çok yönlü bir üründür. Ekşi ve hafif baharatlı tadı, yağlı yemekleri dengeleyerek yemeğin genel lezzet profilini zenginleştirir. Günümüzde yenilikçi şefler, şalgam suyunu sos ve marinasyon tariflerinde, fermente içecek konseptlerinde ve kokteyl tabanlarında kullanarak bu geleneksel lezzeti farklı gastronomik bağlamlarda değerlendirmektedir. Böylece şalgam suyu, hem yerel tatların korunmasına hem de mutfak kültürünün küresel mutfak sahnesinde temsil edilmesine katkı sağlayan bir unsur olarak öne çıkmaktadır.
Referanslar
Işık, N., Haklı, G. ve Barı, N. (2015) Türk Mutfak Kültüründe Özel Bir İçecek: Şalgam Suyu. ICANAS International Congress of Asian and North African Studies, 701-717; Üçok, E. F. ve Tosun, H. (2012). Şalgam Suyu Üretimi Ve Fonksiyonel Özellikleri, Celal Bayar University Journal of Science, 8 (1): 17-26.