Rekreasyon Yönetimi Programı

Eğitim-Öğretim Rekreasyon Yönetimi

Rekreasyon alanları ve rekreatif faaliyetler bir yönetim planı altında gerçekleştirildiğinde daha etkili ve amacına uygun bir şekilde değerlendirilmiş olmaktadır. Bu sebeple de rekreayon yönetim programlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Yönetim programı içerisinde rekreasyon alanının nasıl değerlendirildiği, rekreatif faaliyetin nasıl yapıldığı, konuyla ilgili eksikliklerin tespiti, rekreasyon alanındaki ya da rekreatif faaliyetlerdeki kişilerin görev dağılımları, alandan ya da faaliyetten ekonomik gelir elde ediliyorsa ekonomik faaliyetin (gelir, gider, harcamalar, vb) yönetimi gibi konular yer almaktadır. Rekreasyon yönetim programı, rekreasyon alanının ya da rekreatif faaliyetin ihtiyaç duyduğu alanlarda yönetimsel faaliyeti gerçekleştirebilmek için gerekli olan bir program olmaktadır.  

Rekreasyon kelimesinin Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğündeki karşılığına bakıldığında; kelimenin “İnsanların boş zamanlarında, eğlence ve spor amacı ile gönüllü olarak katıldıkları etkinlikler.” olarak tanımlandığı görülmektedir. Rekreasyon kelimesi Fransızca “recreation” kelimesinden Türkçe’ye geçmiştir. Rekreasyon, bireylerin zorunlu olarak yapması gerekenler dışında kalan sürede (boş zamanda) gönüllü olarak katılım sağladıkları ve doyum sağladıkları boş zaman değerlendirme aktiviteleri olarak tanımlanabilmektedir. Rekreasyon faaliyetleri yapılış alanına göre açık alanda yapılan ve kapalı alanda yapılan rekreasyon faaliyetleri olmak üzere iki şekilde sınıflandırılmaktadır. Bu faaliyetler planlı bir şekilde gerçekleştirilmez ise faaliyetlerin hem kişilere hem de çevreye zararı olabilmektedir. Geniş bir alanda plansız ve önlemsiz olarak yapılan rekreatif faaliyet sonucu yolunu kaybeden ya da yaralanan kişiler olabilmektedir. Plansız gerçekleştirilen doğaya dayalı rekreatif faaliyetlerde de çevre açısından zararlı durumlar oluşabilmektedir. Örneğin bir milli parkta plansız bir şekilde faaliyeti gerçekleştiren kişilerin endemik türlere zarar verebilmesi gibi bir durum söz konusu olabilmektedir. Bu sebeple de rekreasyon faaliyetlerini planlı bir şekilde yürütebilmek için rekreasyon yönetimi programlarının varlığından söz edilmektedir. Rekreasyon yönetimi programlarının amaçları rekreatif faaliyetlere katılan kişilerin hayat kalitesini artırmak, boş vakitlerini etkili bir şekilde geçirmelerine yardımcı olmak, yapılan faaliyetin çevreye olası zararını önleyebilmek, açık ve kapalı alan rekreasyon faaliyetlerini organize edebilmek, gerçekleştirilecek farklı rekreatif faaliyetler için gereken koşulların sağlanmasına yardımcı olabilmektir. Rekreasyon yönetimi programları; otellerde, tematik parklarda, festival etkinliklerinin olduğu merkezlerde, organizasyon ve etkinlik alanları gibi farklı mekanlarda ve işletmelerde gerekli olabilmektedir. Rekreasyonel tesisler de birer işletme olarak rekreasyon yönetim programlarına ihtiyaç duymaktadırlar. Özellikle de büyük ölçekteki etkinlikleri içeren rekreatif faaliyetlerin uygulanmasında da bir yönetime ihtiyaç duyulmaktadır. Rekreatif alan ne kadar büyükse yönetim programına duyulan ihtiyaç da o kadar büyük olmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’de bu eksikliği giderebilme adına bazı üniversitelerde Rekreasyon yönetimi programları öğrencilerle buluşturulmuştur.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) verilerine göre Türkiye’de Rekreasyon Yönetimi programına sahip olan 16 tane devlet üniversitesi bulunmaktadır. Bu programlar genel olarak turizm fakültelerinin ya da meslek yüksekokullarının çatısı altında açılmıştır. Bu durum göz önüne alındığında turizm ve rekreasyon kavramlarının birbirlerini besleyen iki önemli unsur olduğu görülmektedir. Bu programlarda rekreasyon yönetim programıyla ilgili olarak yer alan dersler şu şekildedir; rekreasyon alanlarının planlanması, rekreasyon işletmeciliği, etkinlik planlama ve yönetme, rekreasyon alanlarında mekânsal planlama, kentlerde rekreasyon yönetimi, rekreasyonel tesis yönetimi. Öğrencilere okutulan bu dersler kapsamında hedeflenenler ise öğrencilerin rekreasyon yönetimine ilişkin temel kavramları öğrenmesini sağlamak, rekreasyon yönetiminin ihtiyaç duyulacağı rekreatif faaliyetler ve rekreasyon alanları hakkında detaylı bilgi edinmelerini sağlamak, rekreasyon yönetimi alanında sorumlu kişiler olabilmelerine yardımcı olabilmektir. Rekreasyon yönetim programlarının varlığının önemi yeterince anlaşılırsa bölümden mezun olan öğrencilerin rekreasyon alanlarının ve faaliyetlerinin sürdürülebilir olarak planlı bir şekilde devam etmesine sağlayacağı katkılar da artabilecektir. 

Yararlanılan Kaynaklar

Neuvonen, M.; Tuija Siavanen; Tönnes, S. ve Koskela, T. (2007). Access to Green Areas and the frequency of Visits – A Case Study in Helsinki, Urban Forestry and Urban Greening 6: 235–247; Hazar, A. (2009). Rekreasyon ve Animasyon. Ankara: Detay Yayıncılık; https://sozluk.gov.tr, (Erişim tarihi: 21.01.2024);https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-bolum.php?b=19044, (Erişim tarihi: 21.01.2024).