Pasinler - Ilıca - Akdağ Kaplıcaları

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Erzurum şehir merkezinin 40 kilometre doğusunda olan Pasinler kaplıcaları, Pasinler ilçe merkezinde Kaplıcalar Mahallesi’nde yer almaktadır. Pasinlerde farklı dönemlerde hâkim olan yönetimler tarafından XIV. yüzyılda Büyük Çermik, XVIII. yüzyılda ise Küçük Çermik yapıldı. Cumhuriyet döneminde ise Kale Otel ismiyle termal turizm amaçlı bir tesis daha inşa edildi ve uzun yıllar faaliyet gösterdi. Çeşitli dönemlerde yapılan eklemeler ve değişiklikler ile kaplıcalar günümüze kadar ulaşabildi. Sıcaklığı 39 oC ile 45 oC arasında değişkenlik göstermekte olan kaplıca suyunun içeriğinde bikarbonat, klorür, sodyum, karbondioksit ve radyoaktif bileşimli elementler bulunmaktadır. Günümüzde kaplıcaların işletmesini Pasinler Belediyesi yürütmektedir. Bölgede bulunan 72 yatak kapasiteli bir otel ile birlikte, inşaat süreci devam etmekte olan termal tatil köyü projesi ve Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin destekleriyle yapımına başlanan termal turizm merkezi inşaatları ile Pasinlerin termal turizm potansiyelinden faydalanılmaya çalışılmaktadır. İlçe merkezi dışında daha önce özel sektör yatırımı olarak başlayan, ardından devlet tarafından işletmesi devralınan Erzurum-Pasinler karayolunun 20. kilometresi üzerinde kurulmuş olan Nene Hatun Termal Tesisleri ile özellikle günübirlik aktivitelere imkân verilmektedir.

Erzurum şehir merkezinin 15 kilometre batısında yer alan Ilıca Kaplıcaları, Erzurum’un metropol ilçelerinden biri olan Aziziye ilçesi sınırları içerisinde eskiden Ilıca olarak adlandırılan yerleşim biriminin merkezinde yer almaktadır. Tarihi bilinmeyen zamanlardan başlamak üzere kullanılmakta olan şifalı sular özellikle Selçuklu döneminde yaptırılan kaplıcalar ile birlikte insanların kullanımına sunulmuştur. Su sıcaklığı 35 oC ile 40 oC arasında olan kaplıca suyunun içeriğinde bikarbonat, klorür, sodyum, karbondioksit ve bromür elementleri bulunmaktadır. 2005 yılına kadar Oluklu, Zincirli ve Kaynaklı (Büyük) Kaplıca adıyla yapılan havuzlarla faaliyet gösteren kaplıcalar, günümüzde Aziziye Belediyesi tarafından yapılan tesisler ile termal turizm faaliyetlerine dâhil olmaya çalışmaktadır. Tesislerde 40 oda ve 120 yatak kapasiteli otel bulunmaktadır. Bununla birlikte aile kabinleri, yüzme havuzları, saunaları, fitness salonu, restoran ve kongre salonları ile faaliyet gösteren tesislerde çok sayıda turist ağırlanabilmektedir. Ayrıca Erzurum şehrine ve Palandöken Kış Turizm merkezine yakın olmasından dolayı da avantajı bulunmakta olan Ilıca kaplıcaları, termal turizm faaliyetlerinde kendine yer edinmeye çalışmaktadır.

Akdağ Kaplıcaları, Erzurum şehir merkezinin 25 kilometre kuzeyinde Yakutiye ilçesinde Akdağ Mahallesi (Köyü) yakınlarında yer almaktadır. Köyün etrafında biri üstü açık sadece betonarme bir havuzu olan 6x15 metre boyutlarındaki Büyük Akdağ Çermiği ile etrafı ve üzeri kapalı olan 3x3 metre genişliğinde bir havuza sahip olan Küçük Akdağ Çermiği yer almaktadır. Kaplıcalar turizm faaliyetlerinde kullanılamayacak kadar bakımsız durumdadır. Büyük çermiği genellikle erkekler kullanırken, küçük çermiği ise kadınların kullandığı bilinmektedir. Açık havada yapılan ölçümlere göre yaklaşık olarak 20 oC civarındaki su sıcaklığına sahip olan kaplıcaların, termal turizm faaliyetlerine dâhil olabilmesi için hem tesis hem de ulaşım yatırımlarının yapılması gerekmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Bastem, S. (1997). Termal Turizmi ve Erzurum’un Termal Turizm Potansiyeli (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Dr. Şerif Bey, (2011), Erzurum Vilayeti Sıhhi ve İctimai Coğrafyası (Çev. M. Küçükuğurlu). Trabzon: Serander Yayınları; http://www.pasinler.gov.tr/pasinler-kaplicalari, (Erişim tarihi: 11.09.2020); https://www.aziziyetermal.com/kurumsal/termal, (Erişim tarihi: 11.09.2020); Sümbüllü, Z. ve Altınışık, M.E. (2019). Şifalı Suları ile Erzurum. Erzurum: Eser Yayınları.