Madam Tadia Oteli (Hotel Tadia)

Konaklama Tesisi Otel

(Eskişehir, 1892 – 1922)

Eskişehir’de istasyon binasının karşısında, 1892-1922 yılları arasında hizmet verdi. 1892 yılında İstanbul-Ankara tren seferlerinin başlatıldığı şehir, Berlin-Bağdat Demiryolu’nun kavşak noktasında yer aldı. İstanbul’dan Ankara’ya demiryolu ile seyahatin iki gün sürmesi ve trenin Eskişehir’de bir gece kalması, istasyon ve çevresinde otel ihtiyacını doğdu. Madam Tadia Oteli’nin, bu amaçla kurulduğu öngörülmektedir. Otelin kurucusu Madam Tadia, bugün Çek Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan Bohemya eyaletine bağlı Jungbunzlau (bugünkü adıyla Mladá Boleslav) şehrinden, 1891 yılında Eskişehir’e gelen Avusturyalı bir kadındır. Otelin, Eskişehir’in turizm tarihi açısından önemli olma nedenlerinden biri Madam Tadia’nın ve otelinin dönemin seyahatnamelerinde sıkça ve övgüyle yer alması, diğeri de yabancı seyahat rehberlerinde Eskişehir’e gidecek olanlara tavsiye edilmesidir. Madam Tadia Oteli iki katlıydı. Bahçesinde zakkumlar, kapısının önünde akasya ağaçları bulunan ve giriş kapısının üzeri cumbalı olan bir köşk şeklindeydi. Ön sol ve giriş kapısındaki pencereler vitraydı ve hac formunu andırmaktaydı. Tüm pencereler kubbe formunda olup pencerelerde dantel perdeler asılıydı. Bahçe duvarları ahşap çitlerle çevriliydi. Otelin girişindeki cumbanın üzerinde Latin alfabesiyle yazılı Hotel Tadia tabelası yer almaktaydı. Çitlerle aynı boy olan ve iki yana açılabilen ahşap bahçe kapısının yanlarında gaz lambaları; bahçe duvarının dışında ise bir çeşme bulunmaktaydı. İç donanımında o dönemlerde fazla yaygın olmayan ve konforlu sayılan kuştüyü şiltenin varlığı, duvarda İsa’nın resminin ve bir aynanın asılı olması, dikkat çekici özelliklerdi. Odaların dışında bir de yemek odası mevcuttu ve yemek odasında üzerlerinde taze çiçeklerin olduğu üç adet masa bulunmaktaydı. Madam Tadia; mutfak becerisine sahip, kahve ve pastaları ile ünlü, hoş sohbet, Almanca ve Fransızca konuşabilen, müşterilerinin güven duyduğu bir işletmeciydi. Otelcilik sektörünün Anadolu’da henüz gelişmediği yıllarda, erken yola çıkan müşterilerine uyandırma ve paket yiyecek hizmeti sunmaktaydı. Otelinde ayrıca döviz bozma ve seyyar satıcılara satış fırsatı sunması da diğer özelliklerindendi. Bu özellikleri ile farklı milletlerden kadın ve erkek pek çok müşteriye hizmet sundu. Alman, Avusturyalı, İngiliz, Fransız ve Macar pek çok seyyah, yazar ve önemli şahsiyet, Eskişehir’e geldiğinde, burada konaklamayı tercih etti. Halide Edip Adıvar, Salih Zeki, Binbaşı Tevfik, Yusuf Akçura, Yakup Kadri ve Gürcistan prensi gibi önemli devlet adamlarının da bu otelde kaldıkları anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra Adıvar’ın Türk’ün Ateşle İmtihanı ve Ateşten Gömlek, Alptekin Müderrisoğlu’nun Sakarya: Yunan’ın Ankara’ya Yaklaştığı Günler romanlarında ve Zobeltitz’in kurgu romanında Madam Tadia’dan bahsedilmektedir. Madam Tadia Oteli’nin kapanış tarihi ve Madam Tadia’nın akıbeti konusunda kesin bir bilgiye rastlanmamakla beraber, bu otelden en son 1922 yılında haber alınmıştır. Bu konuda baskın olan görüş, Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan askerlerinin 02. 09. 1922 tarihinde geri çekilirken istasyona kadar olan her yeri yakıp yıkmaları nedeniyle, bu otelin de yıkılmış olabileceğidir.

Yararlanılan Kaynaklar

Efe, A. (1998). Eskişehir Demiryolu (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Eisenstein, R. (1912). Reise nach Konstantinopel, Kleinasien, Rumänien, Bulgarien und Serbien. Viyana: Komissionsverlag von Karl Gerolds Sohn; Yılmaz, A. ve Yetgin, D. (2013). Madam Tadia Oteli. İçinde; N. Kozak (Editör), Dünden Bugüne Eskişehir’deki 14 İşletmenin Öyküsü (ss.19-34). Eskişehir: Tepebaşı Belediyesi; Yılmaz, A. ve Yetgin, D. (2018). Seyyahların Anlatımı ile Osmanlı’nın Son 30 Yılındaki Eskişehir (1892-1922), Akademik İncelemeler Dergisi (AID), 13(2): 159-182; Yılmaz, A., Yetgin, D., ve Kozak, N. (2018). A hotel in Anatolia in the Last Period of the Ottoman Empire: Hotel Tadia (1892–1922), Tourism Management Perspectives, 26: 118-125.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Yılmaz, A., Yetgin, D., ve Kozak, N. (2018). A hotel in Anatolia in the Last Period of the Ottoman Empire: Hotel Tadia (1892–1922), Tourism Management Perspectives, 26: 118-125.