Kozlu Aşağıçayır Kaplıcası (Ilıksu Kaplıcası)

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Sahada en yaşlı kayaç karbonifer yaşlı Alacaağzı Formasyonu’dur. Kumtaşı, kiltaşı ve silttaşı ardalanmasından oluşur. Üzerine diskordansla Zonguldak Formasyonu gelir. Ilıksu kaynağı da bu formasyonun Öküşme Kireçtaşı üyesi içinden çıkmaktadır. Bu formasyon Jura-Kretase yaşlıdır. Bu birim üzerine de diskordansla Üst Apsiyen-Alt Albiyen yaş aralığı verilen Velibey Formasyonu’nun kumtaşları gelir. Bu formasyon ile tedrici geçişli Sapça Formasyonu kumtaşı, kiltaşı, silttaşı, kumlu kireçtaşı ile temsil olunur. Bu birim üzerine de yine tedrici geçişli Tasmaca Formasyonu oturur. Bu birimi marn, kiltaşı, kumtaşları oluşturur. Tasmaca Formasyonu üzerine diskordansla Cemaller Formasyonu oturur. Kumtaşı, kiltaşı, konglomera ve bloklardan oluşur. Kuvaternerde ise, alüvyon, yamaç molozu ve plaj çökelleri oluşmuştur. Volkanik faaliyetler, Kretase zamanında olmuştur. Kaplıca sahası orojenik hareketlerden ve Kuzey Anadolu Fayı’ndan çok etkilenmiştir.

Ilıksu kaynağı 29,5 °C sıcaklığa ve 23 l/s debiye sahiptir. Bu kaynaktan Ilıksu Mağarası soğuk suyu ve Ilıksu deresinden alınan numunelerin analizleri yaptırılmış ve bu analiz sonuçları çeşitli diyagramlarla değerlendirilmiştir. Litresinde toplam mineralizasyon bir gramın üzerinde olan su acı, toprak kalevili, bikarbonatlı ve kükürtlü sıcaklığı az olan radyoaktif bir sudur. 1987 yılında yapılan suyun kimyasal analizinde kaplıca suyunun pH değeri 7,40, K 2 mg/lt, Na 12 mg/lt, NH4 <0,1 mg/lt, Ca 240 mg/lt, Mg 72 mg/lt, As (total) <0,1 mg/lt, B (total) <0,1 mg/lt, Li 0.25 mg/lt, SiO2 31 mg/lt, CO2 (erimiş) 15 mg/lt, HCO3 232 mg/lt, CO3 0 mg/lt, SO4 624 mg/lt, Cl 32 mg/lt, I <0.1 mg/lt, F 1,1 mg/lt, NO2 <0,01 mg/lt, NO3 <0,1 mg/lt’dir. Tüm jeolojik ve hidrojeolojik veriler ışığında, analizler de değerlendirilerek bu Ilıksu kaynağının sıcaklığının artırılamayacağı ortaya çıkarıldı.

Kaplıca içme suyu olarak kullanıldığında, mide, bağırsak ve karaciğer safra yolları üzerinde, banyo kürleri şeklinde uygulandığında ise içerdiği radyoaktif elemanlar sayesinde ağrılı hastalıklarda olumlu etkisi görülmektedir. Özellikle bel ve sırt ağrılarında etkili olduğu tespit edildi. Ayrıca yöre halkı tarafından suyun vücuttaki yaraları da iyileştirici etkisi olduğuna inanılmaktadır.

Kozlu-Aşağıçayır Kaplıcası, İl Özel İdaresi tarafından yatırım programına alınmış olup, günümüzde kaplıca üzerinde ya da çevresinde herhangi bir tesis bulunmamaktadır. İki metre yüksekliğinde ve geniş bir oda büyüklüğünde su deposuna gelen su buradan önce dışarıya sonra da menfezden denize akmaktadır. Buraya gelen vatandaşlar kendiliğinden oluşan doğal havuzda yüzmektedirler. Ayrıca su deposunun üstünden iki delik açılmış ve bu sayede kapalı yüzme havuzu şeklinde kullanılmaktadır. Genellikle kaplıcadan yöre insanlarının yanında çevre ilçe ve beldelerden gelenler faydalanmaktadır. Ancak kaplıcanın yol kenarında yer alması ve herhangi bir koruma önlemi alınmaması nedeniyle tedirginlik yaratmaktadır. Kaplıca özellikle yaz aylarında büyük ilgi görmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Akkuş, İ., Akıllı, H., Ceyhan, S., Dilemre, A. ve Tekin, Z. (2005). Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Envanter Serisi: 201: 797-799; Aysel, A., Çelik, A., Yayıntaş, A. ve Şipal-Gezerler, U. (1992). Zonguldak-Ilıksu Kaplıcası Alg Florası, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi: 9 (33-36): 72-82; Özmutaf, M. (2002). Zonguldak-Kozlu-Ilısu Sıcak Su Kaynağı Civarının Jeotermal Enerji Etüt Raporu. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, MTA Rapor No: 10557.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Özmutaf, M. (2002). Zonguldak-Kozlu-Ilısu Sıcak Su Kaynağı Civarının Jeotermal Enerji Etüt Raporu. Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, MTA Rapor No: 10557.