İstanbul Sanatları Çarşısı

Doğal ve Kültürel Miras Bina

(İstanbul, 1934 - )

XVIII. yüzyılda Seyhülislam Elhac Mehmed Efendi tarafından yaptırılmış bir medresedir. Cedid Mehmed Efendi Medresesi olarak da bilinen yapı, günümüzde İstanbul El Sanatları Çarşısı olarak hizmete sunulmaktadır. Cedid Mehmet Efendi’nin yaşadığı dönemde halktan bir kişi olduğu sanılmaktadır. Medresenin yapılış tarihi net olarak bilinmemekle beraber 1705 yılında yapıldığına dair kanıtlara rastlanılmıştır. Yapı klasik üslupta medrese özelliğini korumakta ve her odası Türk sanatının özelliklerini temsil etmektedir. Çarşı, bölgenin kültür ve sanat merkezi konumunda olup turistler tarafında ilgi görmektedir.

Medresede dikdörtgen planlı bir avlu ve avlunun etrafını çeviren 12 oda ve bir dershane bulunmaktadır. Ayrıca içinde kime ait olduğu bilinmeyen bir mezar ve çeşme vardır. On iki adet medrese hücresi birer pencere ve kapı ile avluya açılmaktadır. En eski belgelere göre medrese 1840 yılında onarıldı. Eğitim görülen medrese 1918 yılında askeri konak olarak kullanıldı. 1924 yılında medresenin yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçti ve 1934 yılında medrese önünde bulunan dükkanlar isteyenlere satıldı. 1970 yılına gelindiğinde medrese, önünde bulunan bakkala kiralanarak dükkanın ardiyesi olarak kullanılmaya başlandı. Medrese Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olup 1984 yılında yapılan protokol gereği Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'na tahsis edildi. Tahis edildiği dönemde bakımsız olan medrese, Mimar Mustafa Pehlivanoğlu ve Mühendis Vasıf Pehlivanoğlu tarafından restore edildi ve restorasyon süreci 1987 yılında tamamlandı. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun yönetiminde olan medrese Osmanlı kültürünü yansıtan geleneksel el sanatlarının tanıtıldığı bir çarşı olarak hizmet vermektedir.

Medreseye Kabasakal Caddesi üzerinde bulunan dükkanların arasından girilmektedir. Medrese İstanbul’un Fatih ilçesi Sultanahmet Mahallesi’nde Kabasakal Caddesi ile Mimar Mehmet Ağa Caddesi’nin kesiştiği köşede bulunan Yeşil Ev Oteli’nin bitişiğinde bulunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu (2021). İstanbul Sanatlar Çarşısı, Gezilecek yerler, https://www.turing.org.tr/istanbul-sanatlar-carsisi/, (Erişim tarihi: 10.01.2021); Turan Akıncı (2021). Cedit Mehmet Ağa Medresesi, https://www.turanakinci.com/portfolio-view/sultanahmet-cedit-mehmet-aga-medresesi/, (Erişim tarihi: 12.01.2021).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Üstüner, A. C. (2003). Medrese, İstanbul Medreseleri, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı: 142, http://isamveri.org/pdfdrg/D00130/2002_142/2003_142_USTUNERAC.pdf, (Erişim tarihi: 10.01.2021).