Hotel d’Orient

(Beyoğlu, İstanbul, 1849 - bilinmiyor)

Tam olarak nerede yer aldığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Bazı kaynaklara göre İstiklal Caddesi (eski ismi Büyük Pera Caddesi) üzerinde Naum Tiyatrosu’nun karşısında bulunmaktadır; ancak haritalarda otelin konumu belirtilmediği için doğru bilgiye ulaşmak oldukça zordur. Bir kaynağa göre otel 1849 tarihinde açıldı. Hotel d’Orient döneminin lüks konaklama işletmelerinden biridir. O dönemde birden fazla yemek seçeneği bulunan işletme sayısı oldukça azdır. Hotel d’Orient tabldotta sunduğu farklı yemek çeşitleri ve diğer işletmelere göre daha uzun saatler yemek servisine devam etmesi yönüyle tercih edilen bir işletme haline geldi. 11. 01. 1864 tarihli Journal de Constantinople gazetesinde yayımlanan habere göre Hotel d’Orient İstiklal Caddesi’ndeki işletmesini kapattı. 05. 06. 1870 tarihinde çıkan yangın sonrası tahmin edilen konumda dört bina yandı. Hotel d’Orient’in bu dört binadan biri olduğu düşünülmektedir.

1864 yılında Hotel d’Orient’in yeni binası Tepebaşı Caddesi’nde (bugünkü Meşruiyet Caddesi) açıldı. Otele ilişkin belgelerin yetersizliği ve otel binasının günümüze kadar ayakta kalmaması detaylı bilgi aktarımını engellemektedir. Ancak goad haritasından (binaların ayrıntılı sokak haritalarını içeren kroki) Hotel d’Orient’in yeni binasının dikdörtgen planlı ve iki cepheli olduğu anlaşılmaktadır. Yine söz konusu haritadan yapılan çıkarımlarda otel girişinde zemin katta bir mağaza, arka tarafında ise bir bahçe olduğu tespit edildi. Otelin ne zaman kapandığına dair kesin bir bilgi yoktur. Bununla birlikte bazı kaynaklardan yola çıkılarak 1870 yılından itibaren bir süre otel olarak işletilmediği tahmin edilmektedir. Ayrıca huber haritasına (1887–1895) bakıldığında Hotel d’Orient adının olmaması, otelin o tarihlerde faaliyette olmadığı düşüncesini akla getirmektedir. Ancak goad haritasında (1905) otelin adının yer almasından dolayı otelin kapanış tarihiyle ilgili tahmin yürütmek oldukça güç hale geldi. Tüm bu kafa karışıklığı yaratan delillerin yanı sıra, en son 1914 yılında Annuaire Oriental’de (Şark Ticaret Yıllıkları) Hotel d’Orient’den söz edilmesi, diğer turistik tesisler gibi Hotel d’Orient’in de I. Dünya Savaşı’ndan olumsuz yönde etkilendiği ve kapatıldığı fikrini akla getirmektedir. Hotel d’Orient’in parsel sınırlarının korunduğu ve günümüzde yerinde sekiz katlı Hotel Pera Hill binasının bulunduğu tespit edilmiştir.

Yararlanılan Kaynaklar

Çelebi, M. E. (2010). İstanbul’un tarihi otelleri (1840 – 1914) ve koruma kapsamında Galata ve Pera otellerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmış doktora tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Çelebi, M. E. (2011). Galata ve Pera’da otel yapılarının gelişimi (1840 - 1914), Sigma 3: 300- 307; Durudoğan, S. (1998). XIX. yüzyılda Pera / Beyoğlu’nun ekonomik, kültürel ve politik yapısının mimariye etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Gülersoy, Ç. (1999). Beyoğlu’nun Yitip Gitmiş 3 Oteli. İstanbul: Çelik Gülersoy Vakfı Yayını; Üsdiken, B. (1999). Pera’dan Beyoğlu’na 1840 – 1955. İstanbul: Akbank Kültür ve Sanat Yayını.