Haymana Kaplıcaları

Konaklama Tesisi Termal Tesis - Kaplıca

Ankara’ya 74 kilometre uzaklıkta yer alan Haymana Kaplıcaları’na ulaşım Haymana-Ankara karayolundan sağlanmaktadır. Haymana ilçesi 1.259 metre yükseltisiyle temiz bir havaya sahiptir ve bu da kaplıcanın tedavi amaçlı kullanımını daha elverişli hale getirmektedir.

İlçe isminin Hayme kelimesinden geldiği düşünülmektedir. Hayme çadır, tente anlamına gelmektedir. Eski tarihlerde halk mevcut şifalı sudan faydalanmak amacıyla gelip çadır kurar, hayvanlarını otlatır ve yaz mevsiminde kaplıca sahasında konaklardı. Kayı aşiretinin Haymana dolaylarına yerleştiği ve Ertuğrul Bey’in eşi ve Osman Gazi’nin annesi Hayme Hatun vefat ettiğinde kaplıca yakınına defnedildiği rivayet edilmektedir. Bu nedenle bu bölgeye Hayme Ana denildiği ve isminin zamanla Haymana şeklini aldığı kabul edilmektedir.

Dereköy yakınındaki Hitit ibadet yeri olduğu kesinlik kazanan Gavur Kalesi taşlarıyla Haymana Kaplıcaları’nın olduğu yerde yapılan kazlardan çıkan havuz parçalarının aynı kökenli olduğu uzmanlarca tespit edildiği için Haymana ilçesinde yer alan şifalı su kaynaklarını ilk kullanan topluluğun Hititler olduğu kabul edilmektedir. Daha sonraki dönemlerde ise Haymana Kaplıcaları Galatlar, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından işletildi. Tarihi Kral Yolu güzergâhında bulunan Haymana Kaplıcalarına Galatlar sıcak su membası anlamına gelen Galatia Salutaris ismini verdi. Romalılar zamanında geliştirilen kaplıca Selçuklu ve Osmanlı döneminde ise Türk yapı tarzına göre restore edildi.

Haymana Kaplıca Sahası Alt Kretase dönemine ait kompakt, bol kırıklı kalkerleri rezervuar kayacı üzerinde yer almaktadır. Kaplıca suyunda yoğun olarak bikarbonat, kalsiyum, sodyum, magnezyum ve karbondioksitten bulunmaktadır ve iyon özellikleri dikkate alındığında karbonatlı sular grubunda yer almaktadır. Su sıcaklığı rezervuarda 60⁰C, havuzda ise 42-43⁰C, Seyran bölgesinde ise 35°C olarak ölçüldü. Kaynak debi değeri, 4,8 l/sn, pH 6,8, toplam mineralizasyon ise 882,77mg/l olarak tespit edildi. Uluslararası Şifalı Su Kaynakları Araştırma Merkezi tarafında yapılan ve 30 ülkeyi içeren araştırmada, nitelik bakımından Haymana Kaplıcaları, su kalitesi bakımından Fransa’nın Vişi (Vishy) Kaplıcaları’ndan sonra dünyada ikinci oldu. 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ve Bakanlar Kurulu kararıyla Ankara Haymana Termal Turizm Merkezi 16.12.2006 tarihinde yürürlüğe girdi.

Hem içme hem de banyo kürü şeklinde uygulanan Haymana kaplıca suyunun içeriğindeki karbonat, florür, krom, bakır, çinko, kalsiyum ve magnezyum cilt için en ideal bileşime sahiptir ve bu bileşimi sayesinde kaplıca suyunun cildi besleyen, gençleştiren özelliği mevcuttur. Bunun yanında yapısındaki çinko, krom ve bakır değerleri cilt fonksiyonlarını da desteklemektedir. Ayrıca kaplıca suyunun pek çok faydasının yanı sıra ciltte yaşlanmayı geciktirme özelliği de dikkat çekmektedir. Buna ek olarak romatoid artrit ve kireçlenmeler, aproz, kronik mafsal, omurga hastalıkları, siyatik ve spondilitler, çocuk felci, beyin ve omurilik hastalıkları, bel ve boyun fıtıkları, dermatolojik hastalıkları, böbrek ve safra kesesi, kum ve taşların dökülmesi (içme olarak), damar sertlikleri, kadın hastalıkları, solunum sistemi rahatsızlıklarına da iyi gelmektedir.

İlçe merkezinde Belediye tarafından işletilen üç adet kaplıca tesisi bulunmaktadır. Bunlar, Merkez Kaplıca, Seyran Kaplıca ve Medrese Kaplıcalar’dır. İlçe merkezinde bulunan Cimcime Oteli de yine Haymana Belediyesi tarafından işletilmektedir. Bunun yanı sıra termal olanaklar sunan 10 adet özel işletme de yer almaktadır. Artan tanıtım faaliyetleri ve modern altyapı tesislerinin açılmasıyla birlikte kaplıca turizminde önemli gelişmeler yaşandı. Büyük bir kısmı günübirlikçi olmak üzere yıllık yaklaşık 200 bin kişi tedavi amaçlı kaplıcalara ziyaret etmektedir. Yaz aylarında iç turizmle ilgili olarak dönemlik pansiyonculuk revaçtadır. Otellerdeki toplam termal yatak kapasitesi 500’dür. Pansiyonlarla birlikte Haymana ilçesinin termal yatak kapasitesi günlük 2000 kişiye ulaşmaktadır. Ayrıca fizik tedavi merkezleri de yer alan ilçe son yıllarda anti-aging ve wellness turizmi açısından dikkat çekmeye başladı. İlçede her yıl haziran ayı içinde Uluslararası Haymana Kaplıca Festivali ve Kültür Şenlikleri organize edilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Akıllı, H. ve Halim, M. (2018). Polatlı ve Haymana (Ankara) Sıcak Sularının Kökenine Yönelik Kimyasal ve İzotopik Sınırlamalar, Yer Bilimleri Dergisi, 39 (1): 41-69; Aslıhak, A. (1998). Türkiye’de Termal Turizm ve Ankara Haymana Kaplıcası İncelemesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Erdoğan, A. (2013). Ankara Hamam ve Kaplıcaları. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediyesi ASKİ Genel Müdürlüğü Yayınları, No: 5; Koç, F. (2011). Türkiye Kaplıcaları. Ankara: Bilge Kültür Sanat Yayın Dağıtım; Topuz, N. (2011). Ankara Haymana Kaplıcaları Raporu. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Yayını; Tuna, N. (1976). Haymana Kaplıcaları ve Romatizmada Kaplıca Tedavisi. Ankara: Mars Matbaası.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Aslıhak, A. (1998). Türkiye’de Termal Turizm ve Ankara Haymana Kaplıcası İncelemesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.