Harput Kurşunlu Camii

Doğal ve Kültürel Miras Cami

Osmanlı döneminde 1738-39 yılları arasında inşa edildiği bilinen Kurşunlu Camii, Elazığ’ın Harput ilçesinde bulunan Hoca Hamamı’nın hemen doğusunda yer almaktadır. Günümüze asli halini büyük oranda koruyarak gelen eser, kesme taş ve kaba yonu taş malzeme kullanılarak yapılmış ve kare bir plana sahiptir. Kare mekân caminin üst örtüsünde kullanılan kubbelerin kurşun malzeme ile kaplanmasından dolayı Kurşunlu Camii olarak adlandırılmaktadır. Kubbeye geçiş tromplarla sağlanmaktadır. Yapının kuzeyinde üç bölümlü son cemaat mahalli yer almakta olup son cemaate mahallinin doğu köşesine bitişik inşa edilen kare kaide üzerinde yükselen silindirik bir minaresi bulunmaktadır. Caminin minaresinde inşa malzemesi olarak kesme taş kullanılmıştır. Son cemaat mahallinin ortasındaki birimi aynalı manastır tonozu ile örtülüştür. Son cemaat mahallinin diğer iki yanında yer alan birimler birer kubbe ile örtülmüştür. Harim kısmına giriş, dilimli kemerli bir giriş açıklığı ile sağlanmaktadır. Caminin harim kısmı oldukça sade tasarlanmıştır. Süsleme amaçlı ögeler yoktur. İç mekândaki hareketlilik kubbeye geçişte kullanılan iri tromplar ile sağlanmaktadır. Yapının mihrabı kesme taş malzemeden yapıldı. Oldukça sade olan mihrap nişi dışta üç dilimli, iç kısımda ise yuvarlak formlu iç içe iki kemer ile örtülü kavsaraya sahiptir. Harput Ulu Camii’nin abanoz ağacından yapılan ahşap minberinin Elazığ Saray Camii’ne, Harput Sara Hatun Camii’ne ve sonrada Harput Kurşunlu Camii’ne getirildiği bilinmektedir. Günümüzde Harput Ulu Camii’nin 1186 yılına tarihlenen kündekari teknik kullanılarak yapılan ahşap minberi Kurşunlu Camii içerisinde yer almaktadır. Ayrıca yapıda Osmanlı döneminde yapılan ve cami ile aynı adı taşıyan Kurşunlu Camii Çeşmesi bulunmaktadır. Zamanla yapılan müdahaleler sonucunda bu çeşme orijinalliğini yitirmiştir

Yararlanılan Kaynaklar

Çakmak, Ş. (2006). Hüzünlü Kent: Harput, Sanat Tarihi Dergisi, 15(2): 137-163; Danık, E. ve Balaban, M. (2004). Harput Gezi Rehberi. Elazığ: Elazığ Valiliği, İl Kültür Turizm Müdürlüğü.