Giresun Kalesi

Doğal ve Kültürel Miras Kale

Giresun kentini ikiye bölen yarımadanın en yüksek yerindedir. Kalenin kim tarafından ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmemekle beraber, MÖ II. yüzyılda Pontus Kralı I. Pharnakes tarafından yapıldığı söylenmektedir. Hatta sarayına ait kalıntılar iç kale içerisinde olduğu söylenmektedir. Kalenin yer aldığı yarım adayı çevreleyen surlar, dikdörtgen şekilli, kaba taş malzeme ile örülüdür. Surlar bazı yerlerde yerini doğal sarp kayalıklara bırakmaktadır. Sur boyunca yer yer kuleler mevcuttur. Kalenin batı yönünde yer alan ve günümüzde kalenin en yüksek yerini teşkil eden çift sıra örgülü sur kalıntısı, İmparator II. Alexios’un 1301 tarihindeki onarımından kalmıştır. Bizans döneminde denizden 100 metre yükseklikte bulunan kale yaygın bir yerleşime sahne olmuştur. Bu nedenle Giresun Kalesi kale-şehir olarak anılmaktadır. Antik kaynaklarda Bronz Duvarlı Kale olarak anılan Giresun Kalesi’nin surlarının Helenistik döneme ait olduğu düşünülmektedir.

Kurtuluş Savaşı’nda büyük kahramanlıklar gösteren ve Atatürk’ün koruma komutanlığını yapan Gazi Osman Ağa’nın (Topal Osman Ağa) mezarı kalededir. Kalenin değişik yerlerinde sarnıçlar, kuyular, su yalakları, gözetleme kuleleri, mağaralar vb. yerler bulunmaktadır. Kalenin kuzey bölümünde yer alan iki adet sarnıç vardır. Sarnıçların sıvalı olduğu izlerden anlaşılmaktadır. Dış kalenin doğu kapısına yakın bir tepede kayaya oyma iki adet oda tespit edilmiştir. Bu odalardan birinde oturma sekileri ve nişler, diğerinde sekiler, nişler ve kayaya oyma bir ocak vardır. Odaların duvarlarında fresk izleri görülmektedir. Kaynaklarda kale içerisinde tapınak, kilise ve amfi tiyatrodan bahsedilse de bu yapılardan günümüze herhangi bir iz ulaşmamıştır. Birinci derece arkeolojik sit alanı olan kalenin, batı yüzü 14. 02. 1986 tarihi 1917 sayılı kararla üçüncü derece arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Büyük kaba taşlardan örülen surların bir bölümü Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edildi. Günümüzde piknik ve günübirlik kullanım alanı olarak ziyaretçilere açıktır.

Yararlanılan Kaynaklar

Bekdemir, Ü. ve Sezer, İ. (2016). Giresun İlinin Turizm Potansiyeli. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler; Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2019). Sit Alanları, https://giresun.ktb.gov.tr/TR-161768/sit-alanlari.html, (Erişim tarihi: 20.10.2019).