Osmanlı Devleti’nde İstanbul’daki otel ve misafirhane işletmecilerinin uyacakları yasal yükümlülükleri belirlemek için yayımlanmış talimattır. XIX. yüzyılda ulaşım araçlarında yaşanan gelişmelere bağlı olarak çok fazla sayıda insan Osmanlı topraklarına gelmeye başladı. Bu hareketliliğe bağlı olarak başta İstanbul olmak üzere Osmanlı topraklarında çok sayıda otel ve misafirhane açılmaya başladı. Otellerin hanların yanında yükselmeye başladığı bir sürecin başlaması, Osmanlı Devleti’ni bu alanda yasal bir düzenleme yapmaya zorladı. Osmanlı Devleti’nde otel ve misafirhanelere dair ilk talimat tasarısı 1887 senesinde polis müşaviri Mösyö Bunt tarafından şekillendirildi. İstanbul ve çevresindeki konaklama faaliyetlerini kontrol altında tutmak ve bunlara düzen vermek maksadıyla düşünülen bu ilk talimat, 11 maddeyle sınırlıydı. 1887’de ilk taslağı ortaya çıkan talimat Hariciye, Dâhiliye ve Zabtiye Nezaretleri, İstanbul Polis Müdüriyeti ve Şûra-yı Devlet dairesinde oluşturulan komisyonların yürüttüğü çalışmalar neticesinde 1895 senesinde Dersaâdet ve Bilâd-ı Selâse’de Bulunan Otel ve Misafirhâneler Hakkında Talimattır başlığıyla yayımlandı.

Talimat dokuz maddeden oluşmaktadır. Birinci madde otel açacaklar ya da evlerinin odalarını kiraya vereceklerin ilk olarak polis idaresine bilgi vermesini; ikinci madde otel ve misafirhanelerin tanınabilmesi için kapıları üzerine birer levha asılmasını içermektedir. Üç ve dördüncü maddeler işletme sahiplerinin tutacağı polis defterine dairdir. Üçüncü madde bütün otel ve misafirhane sahiplerinin ceza kanunun 254 ve 256. maddelerinde açıklanmış zabıta usulüne bağlı hareket etmeye mecbur olacaklarının altını çizmiştir. Aynı maddede otel ve misafirhane sahiplerinin işletmelerine alacakları konukların ne taraftan geldiklerini, isim, şöhret, sanat ve ticaretleri ile uyruklarını içeren basılı cetvelli bir polis defteri tutacağı ve bu defterde misafirlerin ne tarihte geldikleri ve odaları ne zaman kiralayacakları kaydedileceği ve defterde hiçbir şekilde silik yazı olmayacağı vurgulanmıştır. Buna dikkat etmeyen otel ve misafirhane sahiplerinden altı beşlikten on beşliğe kadar para cezası uygulanacağı belirtilmiştir.

Dördüncü madde polis defterlerinde evlerini kiraya verenlerin ve otelcilerin ismi, şöhreti, yaşı, doğum yeri, uyruğu ve işletmelerinin açılış tarihinin kayıtlı olacağını işaret etmektedir. Beşinci madde bu işletmelerde kalan şüpheli şahıslarla ilgilidir. Şüpheli takımdan olduğunu bilip de polise haber vermeyen misafirhane ve otel sahiplerinin ceza kanunnamesinin sahtekârlığa dair olan 15. faslında yazılı maddeler hükümlerine bağlı olarak cezalandırılacağını söylemektedir. Altı ve yedinci maddeler otellerde tutulan defterlerin polis tarafından kontrolüne ilişkindir. Altıncı madde polislerin kendilerince gerek duydukları halde, otel ve misafirhanelere gelen yolcuların isimlerini içeren defteri kontrol edebileceğini ve bu defterleri polis idaresi istediği zaman isteyip görebileceğini dile getirmektedir. Yedinci madde defterlerin kontrolüne memur olan polislerin otel ve misafirhanelerde ikamet edenlerin, otel ve misafirhaneyi değiştirenlerin isimlerini alıp kendilerine ait özel defterlere yazabileceğini içermektedir. Sekizinci madde zabıtanın bu işletmelerde arama yapabilme yetkisini düzenlemektedir. Bu maddede zararlı şahısları yani cinayet sanıklarını, aleyhinde hüküm verilmiş olanları ve serserileri, zabıtanın kanunen her yerde arayabileceği gibi kirahanelerde kaldıklarından şüphe edildiği takdirde oralarda da arayabileceğini ve arama yapılacak otel ve misafirhane işletmecileri yabancı uyruklu ise geçerli kaideye riayet edilerek polis idaresi tarafından aramanın gerçekleştirileceğini aktarmaktadır. Dokuzuncu madde bu talimatın yerine getirilmesine Dahiliye Nezareti’ni memur kılmaktadır.