D’Angleterre Oteli

Konaklama Tesisi Otel

(Beyoğlu, İstanbul, 1841 - 1894)

1841 yılında James Missirie tarafından Pera Dörtyol’da (bugünkü İstiklal Caddesi) kuruldu. Otel, açılışından 13 yıl sonra, 1854 yılında yine İstiklal Caddesi'nin üzerinde yer alan 463 numaraya taşındı. Otelin kurucusu Missirie, gençliğinde pek çok ülkeyi gezen Rum asıllı bir dragomandır (tercüman). Ünlü İngiliz yazar Alexander William Kinglake de Missirie’nin dragomanlığını yaptığı kişilerden biridir. Kinglake, oldukça başarı sağlayan Eothen kitabında Missire’den övgüyle bahsederek yedi dili mükemmel konuştuğunu ve çok zeki bir kişi olduğunu belirtir. Missirie, ününü büyük oranda bu sayede kazanır. İyi bir otele uzun yıllardır ihtiyaç duyulan İstanbul’da; D’Angleterre Oteli kısa süre içinde oldukça popüler oldu. İstanbul’da oteller her ne kadar XIX. yüzyılın başlarından itibaren faaliyet göstermeye başladılarsa da D’Angleterre Oteli, İstanbul’da modern otelciliğin tam olarak uygulandığı ilk işletme olarak kabul edilir. Missirie’nin, uzun yıllar boyunca beraber seyahat ettiği İngilizlerin zevklerini, temizlik anlayışlarını, disiplinlerini gözlemleyerek bunları kendi otelinde uygulaması, otelin başarısındaki en önemli etkendir. Otelin ilk yıllarında odaların temizliği, yemeklerinin kalitesi, otelde düzenlenen baloların ihtişamı vb. sosyal aktivitelerden övgüyle bahsedilir. Kırım Savaşı (1853-56) yıllarında en parlak dönemini yaşayan otel, pek çok İngiliz/Fransız asker, gazeteci ve siyasetçiye ev sahipliği yapar. Ancak yine bu dönemde seyyahların anı kitaplarında ve yabancı basında D’Angleterre Oteli ile ilgili olumsuz yorum ve haberlerin de yer almaya başladığı görülür. Otelin kalitesini koruduğu ifade edilmekle beraber, yüksek fiyat politikası ve Missirie’nin despotik kuralları eleştirilerin hedefinde yer alır. Yemeklerin Missirie’nin başkanlığında konukların otele giriş sırasına göre yani en önce gelenlerin en başta, en son gelenlerin ise en sonda olacak şekilde topluca bir masa etrafında tabldot şeklinde yenmek zorunda olması, salonda akşamları belli bir saatten sonra oturmaya izin verilmemesi, yemek esnasında gazete okumak isteyenlerin azarlanması, kahvenin günün sadece belli saatlerinde servis edilmesi, otelde kâğıt oyunu oynanmasına izin verilmemesi ve bilardo salonu gibi vakit geçirmeye yarayacak aktivitelere imkân sağlanmaması gibi hususlar, otel konuklarının rahatsızlık duyduğu konulardan birkaçıdır.

Seyyahlar tarafından Avrupa’nın en pahalı oteli olduğu belirtilen d’Angleterre’de yüksek ücrete ek olarak; yemek yense de yenmese de kahvaltı ve akşam yemeği parasının peşin alınması, fahiş fiyata içki satmak için standart yemek menüsünde kötü bir yerli içkinin sunulması, çift kişilik odalarda tek başına kalan herkesten çift kişilik yatak, kahvaltı ve akşam yemeği parasının alınması, otel odasındaki sobaya atılan odundan ve odayı aydınlatmak için yakılan mumdan ekstra adı altında para istenmesi gibi hususlar da uzun yıllar boyunca otel konuklarının rahatsızlık duydukları diğer konulardır. Hakkındaki tüm olumsuz yorumlara rağmen, dönemin seyahat rehberlerinde ve gezginlerin anı kitaplarında 1880’lere kadar geçen yaklaşık 40 ila 45 yıllık süre boyunca İstanbul’un en iyi oteli olarak tanıtılan D’Angleterre’e bu süre boyunca gerçek bir rakip çıkmaz. Başka otelleri deneyenler genelde hayal kırıklığı yaşadığından; D’Angleterre Oteli’nin tercih edilmesinin daha uygun olduğunu belirtirler. Missirie, hayatının son yıllarında otelin yönetimini kaybetmesine rağmen, otelin yeni sahibi tarafından popüler bir kişilik olduğu için müşteri çekmek amacıyla otelde çalışmaya devam eder. 10. 04. 1894 tarihinde çıkan bir yangınla tamamen yanan D’Angleterre Oteli’nin yerine; bugün hâlâ İstiklal Caddesi’nde mevcudiyetini koruyan Hidivyal Palas adlı bina yapıldı. D’Anglettere Oteli’nin adı ise Tepebaşı’ndaki Royal Oteli’ne, bu iki oteli bir süredir beraber işleten F. Logothetti tarafından, 1895 yılında eklendi.

Yararlanılan Kaynaklar

Derby Daily Telegraph. Hotel Burned at Constantinople. (10.04.1894); Missirie, K. (1856). Household Words, 353: 552-556; Kinglake, A. W. (1864). Eothen. Londra: Sampson Low; Lord Lindsay. (1847). Letters on Eygpt, Edom & the Holy Land. Londra: Henry Colburn; Thornbury, W. (1860). Turkish Life and Character. Londra: Smith, Elder and Co.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Çilli Kutan, Ö. (2017). D’Angleterre Oteli ve Kral Missirie, Kebikeç Dergisi, 43: 369-396.