Çiftlik Höyük

Doğal ve Kültürel Miras Höyük

Tepecik-Çiftlik, tarih öncesi döneme ait höyük tipi bir yerleşim yeridir ve yaklaşık olarak MÖ 7500-5800 yılları arasına tarihlenmektedir. Çiftlik ilçesinin yaklaşık bir kilometre doğusunda ve Çiftlik-Niğde yolunun 200 metre kadar güneyinde kalmaktadır. Çitflik Höyük, 300x170 metre boyutlarında oval biçimlidir ve 33.300 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Höyüğün en yüksek noktasının ise çevre ovadan 9,60-4,60 metre yükseklikte olduğu bilinmektedir. Höyük, Neolitik, Kalkolitik ve İlk Tunç Çağı’na tarihlenmekte olup burada birçok alet ve figürlü seramik örnekleri mevcuttur.

Çiftlik Höyük ilk olarak 1966 yılında Ian Todd tarafından Orta Anadolu Bölgesi’nde gerçekleştirilen yüzey araştırmaları sırasında keşfedilmiştir. Bununla birlikte, Çiftlik Höyük kazı çalışmaları 2000-2006 yılları arasında Niğde Müzesi ile ortak bir şekilde devam edilmiştir. Bu kazı çalışmaları 2007 yılından itibaren ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ile İstanbul Üniversitesi Tarihöncesi Arkeolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Erhan Bıçakçı’nın bilimsel başkanlığında gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, yerli ve yabancı üniversitelerden çeşitli araştırmacı ve öğrencilerin de katılım sağlamasıyla Doç. Dr. Erhan Bıçakçı’nın bilimsel başkanlığında bir ekip oluşturulmuş olup 2000 yılından bu yana kazı çalışmaları sürdürülmektedir. Kazı çalışmaları ile höyükleşme sürecinin, Çanak Çömleksiz Neolitik dönemden başlayarak özellikle Çanak Çömlekli Neolitik ve Erken Kalkolitik dönemler sürecinde kesintisiz bir yerleşimin sonucu olarak gerçekleştiği tespit edilmiş olup burada uzun bir yerleşimin olduğu görülmektedir.

Çiftlik Höyük yerleşiminin birçok yapı aşamasına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu yerleşimdeki yapı kalıntıları olarak ise ocak taş döşemeler, platformlar, kapı açıklıkları gibi yapı unsurları ortaya çıkarılmış ve çanak çömlek ilk incelemelerinde ise her birinin el yapımı olduğu belirlenmiştir. Çiftlik Höyük’te Geç Roma, Erken Bizans, İlk Kalkolitik ve Çanak Çömlekli Neolitik ve Çanak Çömleksiz Neolitik dönemlere ait olduğu bilinen tabakalar belirlenmiştir. Bu tabakalarda; günlük hayatlarında kullandıkları anlaşılan yapılarda ocak, fırın, tandır gibi yapı unsurları, kemik ve obsidyen alet, yanmış ahşap ve tahıl kalıntıları, pişmiş toprak ve taş mühürler, hayvan kemikleri içeren çöp çukurları, ok ve mızrak uçlarının neredeyse bütün türleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca, höyükte mezarlık olarak kullanıldığı düşünülen bir alan olduğu anlaşılmıştır. Çiftlik Höyük’te insanlar ölülerini yaşadıkları alanın yani yerleşim yerlerinin içine gömdükleri belirlenmiştir. Ayrıca, burada, sadece tek kişinin olduğu mezarlar dışında toplu mezarlar da ortaya çıkarılmıştır.

Çiftlik Höyük, Çanak-Çömleksiz Neolitik dönemden İlk Kalkolitik dönemin sonlarına kadar uzanmaktadır. Ayrıca, kesintisiz tabakalanması sayesinde Orta Anadolu’nun doğu kesiminde bulunan Volkanik Kapadokya bölgesindeki Neolitik dönem kültürlerin anlaşılmasında da önemli bir paya sahip olduğu görülmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Bıçakçı, E. (2001). Tepecik-Çiftlik Höyüğü (Niğde Kazısı Işığında Orta Anadolu Tarihöncesi Kültürleri ile İlgili Yeni bir Değerlendirme, Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi (TÜBA-AR), 4, 25-41; Kültür ve Turizm Bakanlığı Niğde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ören Yerleri, https://nigde.ktb.gov.tr/TR-74408/oren-yerleri.html, (Erişim tarihi: 02.01.2021); Okur, H., Şen, E.Ö., Ersoy, B. ve Erturaç, M.K. (2017). Tepecik-Çiftlik (Niğde) Arkeolojik Kazısında 4D Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulamaları, İçinde; 70. Uluslararası Katılımlı Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri “Kültürel Jeoloji ve Jeolojik Miras” (ss. 854-855). Ankara; Tepecik-Çiftlik Arkeolojik Araştırma Projesi, https://www.tepecik-ciftlik.org/, (Erişim tarihi: 02.01.2021); Todd, I.A. (1966). Preliminary Report on a Survey of Neolithic Sites in Central Anatolia. Türkiye Arkeoloji Dergisi, 15 (2): 103-107.