Charter

Havayolu İşletmeciliği Ulaştırma İşletmeciliği Charter Havayolu Charter Uçak İşletmesi

Charter uçuşları, tarifeli uçuşlara nazaran maliyet avantajları sebebiyle tercih edilmektedir. Bu fiyat avantajını da yüksek doluluk ve minimum hizmet verme ile sağlarlar. Bu sebeple tarifeli seferlere göre, charter uçuşlarında uçuş esnasında birçok hizmet ya verilmez ya da ilave ücrete tabidir. Fakat buna rağmen fiyat avantajı dolayısıyla, gerek seyahat acentaları gerekse kişilerin kendileri charter uçuşlarını tercih etmektedir. Charter uçuşları, günümüzde en çok tur operatörlerinin tatil paketlerinde kullanılmaktadır. Bunun en büyük sebebi, charter uçuşlarının ucuzluğunun yanında iptal koşullarındaki esnekliktir. Ayrıca charter uçuşları sezonluk olarak yapılmakta olup, kış döneminde çalışmamaktadır. Bu dönemde oluşan atıl kapasiteyi kullanabilmek için uçaklar wet lease olarak (uçağın pilot ve uçuş ekibiyle birlikte kiralanması) kiralanmaktadır. Sektörde genellikle üç tür charter uygulaması mevcuttur.

Full Charter: Bir uçağın bir tur operatörü ya da broker tarafından tamamen kiralanmasına verilen addır. Bu gibi kiralamalar genellikle çift yönlü ve belli bir dönem için yapılan antlaşmalardır. Bu antlaşmalarda uçuşun başlangıcında ve sonunda birer adet boş bacak uçuşu oluşması muhtemeldir. Oluşan bu boş bacak uçuşları ya o bölgeden bulunacak gruplar için kullanılmalı veya maliyet hesaplamalarında bu boş uçuşlardan doğan maliyet iyice hesaplanmalıdır.

Kısmi Charter: Bu tip charter antlaşmalarında ise uçağın tamamını kiralamak yerine belli bir güzergaha konulmuş charter uçuşlarından belli sayıdaki koltuğun kiralanması işlemidir. Genellikle full charter sözleşmesi imzalamış olan tur operatörlerinin, kendi risklerini minimize etmek için belli sayıdaki koltukları bu yöntemle üçüncü kişi ya da gruplara kiraladığı durumdur. Böylelikle oluşan büyük uçak maliyet risklerinden kaçınılabildiği gibi, daha küçük operasyon yapan acenta veya tur operatörlerinin de sabit ve uygun maliyetli uçak bileti satın alması sağlanmış olur.

Sor-Sat Charter: Gerek full charter antlaşmalarında gerekse blok koltuk antlaşmalarında öngörülemeyen ve anlık oluşan boşluklar için o uçağın kalan boş koltuğunun satılması için gerçekleştirilen sistemdir. Burada elde kalan bu boş koltuklar online rezervasyon sistemleri aracılığıyla satışa sunulmakta ve böylece maksimum uçuş doluluğu hedeflenmektedir. Bu son dakika charter biletleri, boş koltuk zararının minimize etmeye yönelik olması sebebiyle çok ucuz, hatta maliyetine olabileceği gibi, yüksek dolulukların yaşandığı ve tarifeli seferin dolu olduğu dönemde ise aşırı yüksek fiyata satılarak karı maksimize etmeyi amaçlamak üzere gerçekleştirilen satışlardır.

Yararlanılan Kaynaklar

Duncan, T. (2005). European Charter Airlines and In-Flight Catering Provision, Travel Catering Research Centre, School of Management: 1-47; Özer, G. (2000). Tur Operasyonlarında Charter Seferlerinin Kullanımı ve Tercih Edilme Nedenleri Üzerinde Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.