Beynelmilel Turizm Kongresi

Etkinlik Kongre

(İstanbul, 31 Mayıs – 05 Haziran 1930)

31 Mayıs - 05 Haziran 1930 tarihleri arasında Türkiye’de turizm alanında düzenlenen olan uluslararası ilk bilimsel toplantıdır. 01. 11. 1923 tarihinde Reşit Saffet Atabinen tarafından Türkiye Seyyahin Cemiyeti adıyla kurulan Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu (TTOK), 1928 yılında Beynelmilel Turizm İttifakı’na (Uluslararası Turizm Birliği/ AİT- Alliance Internationale de Tourisme) üye oldu. Bu İttifak 1930 yılı için Beynelmilel Turizm Kongresi’nin İstanbul’da yapılması kararını aldı. Bu kongre vesilesi ile Mustafa Kemal Atatürk, Kurum’u himayesine aldı ve O’nun desteği ile 31 Mayıs-5 Haziran 1930 tarihleri arasında 24 ülkeden 32 Turing Kulüp temsilcisinin katıldığı kongre İstanbul’da düzenlendi. Bu kongre için Dolmabahçe Sarayı’nın kapıları ilk kez turizme açıldı. Beynelmilel Turizm Kongresi; Arsıulusal Turing Kongresi, Uluslararası Turizm Kongresi, Uluslararası Turing Kongresi, Beynelmilel Turing Klüpler İttihadı Kongresi ve Turizm İttihadı Kongresi şeklinde değişik adlarla da anıldı. Kongre katılımcıları, Pera Palas ve Tokatlıyan otellerinde konakladılar ve kaldıkları zaman içerisinde demiryollarından ücretsiz olarak yararlandılar. Beynelmilel Turizm İttifakı Başkanı İsviçreli Hennberg, Genel Sekreter Du Chaine ve ikinci başkan Du Rais’tir. Kongre dili Fransızca’dır. Kongrenin İstanbul’da toplanması, Avrupa’nın genç Türkiye Cumhuriyeti’ne verdiği önem ve desteğin göstergesidir. Beş gün süren kongrenin programı aşağıdaki gibidir:

Birinci Gün Programı (31 Mayıs 1930)

Beynelmilel Turing Kulüpleri İdari Heyeti, Pera Palas Otel’de toplanarak Beynelmilel Teşkilatın genel bütçesini hazırlamış ve kongre için bir ön çalışma yaptı. Kongrenin açılış töreni, Dolmabahçe Sarayı’nda İstiklal Marşı, açılış ve teşekkür konuşmaları ile başladı. Kongre’nin açılış konuşması dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya tarafından Fransızca olarak yapıldı ve bu konuşma metni, Turing Kulübü’nün Fransızca nüshası olan La Republik gazetesinde tam metin olarak yayınlandı.

İkinci Gün Programı (1 Haziran 1930)

Kongrenin ikinci gün etkinlikleri, Galatasaray Lisesi Konferans Salonu’nda Hennberg başkanlığında yapıldı. Oturuma 24 ülkeden 32 temsilci ve Türk Turing kulübü adına ise üç üye katıldı. Sekreter Du Chaine, Beynelmilel Teşkilatın yıllık mesai raporunu okudu ve yeni bütçe onaylandı. Oturumda gümrük karneleri, triptik işlemlerinin uygulanması, yollar ve uluslararası yol haritaları hakkında görüşmeler yapıldı.

Üçüncü Gün Programı (2 Haziran 1930)

Üçüncü oturum, Galatasaray Lisesi Konferans Salonu’nda yapıldı. Bu oturumda gümrük karneleri ve triptik usulü görüşüldü.

Dördüncü Gün Programı (3 Haziran 1930)

Dördüncü gün yabancı konuklara Türkiye’nin tanıtımının yapılacağı gezilere ayrıldı. Kongre üyeleri ve aileleri, Tophane’den Yalova’ya götürüldüler. Yalova’da Seyrisefain İdaresi tarafından öğle yemeği verildi.

Beşinci Gün Programı (4 Haziran 1930)

Galatasaray Konferans Salonunda son oturum yapıldı. Bu oturumda konular karara bağlandı, rapor haline getirildi.

Alınan Kararlar:

Kapanış oturumunda alınan kararlar Beynelmilel Turizm İttifakı İstanbul 1930 Senesi Kongresi Hakkında Türkiye Turing Kulübü Resmi Raporu'nda Türkçe ve Fransızca olarak yayımlandı. Türkiye’nin iç turizmini ilgilendiren konular; (1) triptik ve seyahate dair yeni kanunların çıkarılması, (2) Yalova hamamlarının ıslah edilerek işletmeye açılması, (3) İstanbul ile İskenderiye arasında bir denizyolu ulaşımı sağlanması, (4) demiryollarının yapımının hızlandırılması ve tamamlanması, (5) yurtdışından gelen turistlerin ülkeye girişleri ve konaklamaları için yeni tedbirlerin alınması ve (6) turizm programlarının gerçekleştirilebilmesi için gerekli maddi olanakların Milli Ekonomi Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı bütçelerinden sağlanması başlıkları altında ele alındı. Düzenlenen kongrenin uluslararası olması ve 24 ayrı ülkeden üyenin katılması, Türkiye’nin dış turizm politikalarına da yön vermesini sağlamıştır. Bu kararlar kongre raporunda 33 başlık altında ele alınmış olsa da Türkiye’yi ilgilendiren kararlar; triptikler, yol levhaları, haritalar, kılavuzlar, istatistikler ve arabuluculuk başlıklarında toplandı.

Yararlanılan Kaynaklar

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), (Fon Kodu:/Yer No:) 30-10-0-0/80-526-6; 1930’da İstanbul’da Yapılan Beynelmilel Turizm İttifakı Kongresi Hakkında Türkiye Turing Kulübünün Resmi Raporu, 4. 07. 1930; Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA), (Fon Kodu:/Yer No:) 30-18-1-2/15-77-14 Balkanlar’da Toplanacak Beynelmilel Kongrelere Katılacak Olan Türkiye Turing Kulübü İdare Heyeti Üyesinin Demiryollarından Ücretsiz Faydalanması. 23. 11. 1930; Yılmaz, A. (2016). Türkiye’de Turizm Alanında Düzenlenen İlk Kongre: Beynelmilel Turizm Kongresi (31 Mayıs-05 Haziran 1930), 17. Ulusal Turizm Kongresi “Akademi Sektör Buluşması”. Ankara: Detay Yayıncılık.