Ankara Türk Hamam Müzesi

Doğal ve Kültürel Miras Müze Hamam

(Beypazarı, Ankara, 2012 – )

2012 yılında faaliyete başladı. Müze, Ankara Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle Kültür Bilimci Dr. Zehra Sema Demir’in Sürdürülebilir Bir Turizm için Uygulamalı Hamam Müzesi projesi sonucunda açıldı. Beypazarı Yenice Sokak üzerinde bulunan müze halk arasında Paşa Hamamı olarak bilinen eski bir hamamın müzeye dönüştürülmesiyle oluşturuldu. Müze girişinde yapıyla ilgili verilen açıklamada, bu hamamın Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı ve aynı zamanda Kanunî ile Hürrem Sultan’ın kızı Mihrimah Sultan’ın eşi Rüstem Paşa tarafından yaptırıldığı yönünde düşüncelerin mevcut olduğu belirtilmektedir. İnşa kitabesi olmayan fakat mimarî özelliklerine göre XVI. yüzyıla ait olduğu belirtilen hamam, soğukluk, sıcaklık, külhan gibi ana bölümlerin dışında iki halvet, tıraşlık, hazne ve helâ kısımlarından oluşmaktadır. Bu mekânlar günümüzde müze alanlarına dönüştürülerek geleneksel hamam kültürümüzü yansıtan öğelerle zenginleştirildi. Müzede, XIX. yüzyıla ait “gelin hamamı” temalı eserler arasında geleneksel giysiler, peştamallar, hamam bohçaları, peşkirler, sabunluklar, ibrik, leğenler ve hamamda kullanılan daha birçok eşya sergilenmektedir. Ilıklık bölümünde yörede düğünün üçüncü gününde yapılan kına hamamı hakkında açıklamalı metinler ve bu adet bağlamında birçok tarihi eser görülebilir. Ayrıca bitişiğindeki mekânda kına hamamı âdetinin bir gün sonrasında yapılan damat hamamı ile açıklayıcı metinlerin dışında bu özel günde kullanılan birçok eşya sergilenmektedir. “Gelin kınan kutlu olsun, Evde dirliğin tatlı olsun, İki oğlan bir kızın olsun” cümleleriyle tanıtılan bölümde, gelinin birkaç arkadaşıyla geçirdiği ve kınasının yıkandığı bu özel günü ile ilgili hamam leğenleri, hamam havlu takımları, fildişi taraklar göze çarpmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Ankara Kalkınma Ajansı (2019). Tarihi İlçe Beypazarı’na Hamam Müzesi, https://www.ankaraka.org.tr/tr/tarihi-ilce-beypazarina-hamam-muzesi_1925.html, (Erişim tarihi: 19.07.2019); Arslantürk, H. A. (2011). Bir Bürokrat ve Yatırımcı Olarak Kanuni Sultan Süleyman’ın Veziriazamı Rüstem Paşa (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.