Ankara Pirinç Hanı

Kervansaray ve Han Han Doğal ve Kültürel Miras Han

Ankara’nın Altındağ ilçesinde yer alan yapı, kale surlarının alt kısmındaki At Pazarı semti civarında, Pirinç Sokak’ta bulunmaktadır. Pirinç Han, tarihi kayıtlarda geçen orijinal yapı değildir. Orijinal yapının aslında XVII-XVIII. yüzyıllarda inşa ettirildiği ve XX. yüzyılın başlarında yıkıldığı bilinmektedir.

Pirinç Han olarak geçen üç katlı ve ortası avlulu yapının ya sonradan han olarak inşa edildiği ya da bir konut yapısından dönüştürüldüğü tahmin edilmekte olup XVIII-XIX. yüzyıla tarihlendiği düşünülmektedir. Ankara’nın özellikle XVI. yüzyıldan itibaren ticaretin odak noktalarından biri olması kale çevresinde birçok hanın birbirine yakın biçimde inşasını beraberinde getirmiş olmalıdır. Bu bağlamda bugünkü hanın da sonradan bu ihtiyaca yönelik yapıldığı, yapının yıkılan hanın ismiyle anıldığı ve ticaret yapısı işlevinde kullanılmaya başlandığı tahmin edilmektedir. Yapının duvar örgüsü çoğunlukla kerpiç malzeme olup aralara ahşap hatıllar yerleştirilmiştir. Hanın 1985 yılında restorasyon gördüğü bilinmektedir. Genel hatlarıyla geleneksel dokusunu koruyan yapının cephelerinin bugün boyanmış olduğu görülmektedir. Üst örtüsü, kiremitle kaplanmış kırma çatıdan meydana gelen yapının saçak altı ahşap malzemedendir. Cephede ikinci katta dışa taşkın birçok birim vardır. Bu birimler ahşap konsollarla desteklenmiştir. Bir ve ikinci kattaki çok sayıda pencere ve odalara açılan kapı ögeleri ahşap malzemedendir. Dikdörtgen formlu pencereler giyotin tipindedir. Yapı bu bağlamda da bugün geleneksel detayları üzerinde barındırmaktadır. Güney cephesindeki iki kanatlı ahşap kapı geniş ve uzun bir geçite açılmaktadır. Bu geçitten ise dikdörtgen planlı avluya geçilmektedir. Geçitin avluya doğru sonlanan kısmında üstte düz, yanlarda dilimli devam eden geniş bir kemer bulunmaktadır. Avluyu çevreleyen odalarda, katlar arası geçişte ahşap merdivenler kullanılmaktadır.

Yapının farklı bölümlerinin bugün çoğunlukla hediyelik antika eşyaların satıldığı birimler halinde kullanılması üzerinde kimi değişikliklere yol açmıştır.

Yararlanılan Kaynaklar

Öney, G. (2004). Ankara’da Devri Türk Yapıları. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, https://ankara.ktb.gov.tr/TR-152968/hanlar.html (Erişim tarihi: 01. 05. 2021).