Alan Kılavuzu

İş ve Meslek Profesyonel Turist Rehberi

XIX. yüzyıl ortalarından başlayıp XX. yüzyıl sonlarına kadar devam eden Sanayi Devrimi ve kentleşmenin etkisiyle birlikte bireylerde doğaya duyulan özlem hissi artmaya başladı. Ücretli tatil hakkının da sendikalaşma sonucu başlamasıyla beraber kişi ve gruplarda tatil tercihlerini daha kırsal ve el değmemiş alanlara gerçekleştirme hareketleri başladı. Doğal alanların tahrip edildiğini ya da bilinçsiz ziyaretten kaynaklanan hayvan popülasyonundaki azalmayı gören devletler, özellikle hayvanların ve bitkilerin yaşam alanlarını koruma konusunda kanunlar çıkarttılar. Bununla birlikte, öncelikle Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Yellowstone alanı, ayı, kurt, kartal, geyik ve at gibi yaban hayvanların yaşam alanı olduğu için koruma altına alınarak milli park ilan edildi. Bu alanı ziyarete gelen kişilerin hem yaban hayata zarar verme ihtimallerinin hem de yaban hayatın ziyaretçilere zarar vermelerinin önüne geçebilmek için alanı gözetim altında tutmaları için milli park sınırları içerisinde alan kılavuzları istihdam edildi. 1872 yılında dünyanın ilk milli parkı olan Yellowstone’u örnek alan diğer ülkeler de kendi sınırları içerisinde milli parklar ve koruma alanları oluşturmuşlar ve bu milli parklar bünyesinde çalışan alan kılavuzları istihdam etmeye başladılar.

2006 yılında 26122 sayılı Resmi Gazete'de Alan Kılavuzlarının Seçimi, Eğitimi, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik başlıklı bir yönetmelik çıkarıldı ve bu yönetmelikte alan kılavuzluğu, milli parklarda ve korunan alan sınırları dahilinde ziyaretçilere korunan bölge hakkında sağlıklı ve doğru bilgilendirme hizmeti veren işgörenler olarak tanımlandı. Bir diğer tanımda alan kılavuzu, “İş sağlığı ve güvenliği ile çevreyi koruma önlemleri uygulayarak kalite gereklilikleri çerçevesinde, kendisine verilen talimatlar doğrultusunda ziyaret alanına uygun hazırlık yapma, alan ziyaretini gerçekleştirme ve mesleki gelişim faaliyetlerine katılma bilgi ve becerilerine sahip nitelikli kişi” olarak tanımlandı.

Alan kılavuzlarının görevleri; ziyaret esnasında karşılaşılabilecek tehlikeleri belirleyip ziyaretçileri uyarmak, gezi güzergahındaki işaretçilere dikkat etmek ve uymak, gezi güzergahına uygun kıyafet giymek ve ziyaretçileri bu konuda uyarmak, gezi süresinde ihtiyaç duyulan ekipmanları kullanmak ve ziyaretçileri de kullanım konusunda uyarmak, ziyaretçilerin milli parkı alanındaki flora ve faunaya ve flora ve faunanın ziyaretçilere zarar verebileceği yerlerde temkinli davranmak ve ziyaretçileri bu konuda uyarmak, ziyaretçileri atıklar hakkında uyarmak ve gerekirse yaptırım için tutanak tutmak, gezi süresi ve güzergahı konusunda plan yapmak, ziyaretçilerin geri bildirimlerini ve uyarılarını yönetime iletmek, ve gezi sırasında oluşabilecek plansız durumlar için yanına ilk yardım çantası, harita, ekstra su vb. ekipmanları yanında bulundurmaktır.

Yararlanılan Kaynaklar

Atay, L. (2008). Alan Kılavuzluğunun Çanakkale ilindeki Uygulaması ve İlgili Turizm Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (2): 169-176; Avcıkurt, C. Köroğlu, Ö. Yıldırım, H. U. Aktaş, A. C. ve Akgül, O. (2018). Alan Kılavuzluğuna Yönelik Paydaş Görüşleri: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Örneği. İçinde; I. Turizm Rehberliği Kongresi Bildiri Kitabı (ss. 689-699). Balıkesir; Gray, E. D. (1984). Managing Our Way to a Preffered Future, Parks and Recreation, 19 (5): 47-49; National Park Service (2019). https://www.nps.gov/yell/index.htm, (Erişim tarihi: 15.07.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Alan Kılavuzlarının Seçimi, Eğitimi, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, 28.03.2006 tarih ve 26122 sayılı Resmi Gazete, https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/37282?AspxAutoDetectCookieSupport=1, (Erişim tarihi: 18.07.2019).